مقالات و مطالب علمی و فلسفی

فاطمه صادقی

نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: یک شنبه 2 تير 1392برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

 
سوالات تستی منطق سال سوم انسانی گرد آوری شده از سوالات کنکور سراسری- آزاد سالهای گذشته
 

 
سال تحصیلی92-91
 
 
 
 
1- طراح اصلی علم منطق کیست ؟
 
1- ارسطو              2- ارسطوئیان           3- فیلسوفان اسلامی             4-هیچکدام
 
2-ملاک برتری انسان به سایر موجودات است .
 
1- تفکر                     2- رفتار                3- عمل               4- سخن گفتن
 
3- منظور از نطق در کتاب های منطقی و فلسفی .....است .
 
1- تفکر              2- سخن گفتن                 3- اندیشه                 4- الف و ج 
 
4-علت غلط بودن تعاریف ذکر شده به ترتیب کدام است ؟
 
"مثلث :شکلی که سه ضلع مساوی دارد .بلبل:حیوان خوش صدا .حیوان : موجود زنده ای که علف می خورد "
 
1)جامع نیست ،مانع نیست ، مانع نیست           2) مانع نیست ،جامع نیست ، جامع نیست
 
3) جامع نیست ،مانع نیست ، جامع نیست           4) مانع نیست ، جامع نیست، مانع نیست
 
5-کدام جمله غلط است ؟
 
ا1)آدمی در هر دوره متناسب با آگاهی خود مفاهیم جدید تری را به کمک تعریف در می یابد
 
2)گاهی برای شناساندن یک مفهوم نمونه ی خارجی آن را به مخاطب نشان می دهیم
 
3)به هیچ وجه نمیتوانیم کلماتی را در تعریف به کار ببریم که از معَََرف مبهم تر باشد
 
4)مفاهیمی که در تعریف به کار می بریم باید محتوای بیرونی مجهول ما را در بر بگیرد
 
6-کدام گزینه تصور است ؟
 
1)عسل شیرین است                                       2) جواد می نویسد      
 
 3) مجموع زوایای مثلث 180 درجه است                 4)  اولین روز مدرسه ام
 
7- توانایی فطری ذهن بشر که پاسخ به چرایی هاست........نام دارد که بر ........نوع است
 
1- استدلال- سه             2- استدلال- پنج             3- قیاس- سه                4- قیاس- پنج
 
88-از میان انواع استدلال........و ........اگر چه یقین واطمینان بی چون و چرا به ما نمی دهند ولی ارزش بسیار زیادی دارند و پاسخ گوی دایره ی وسیعی از نیازهای انسان هستند؟
 
1- استقرا- قیاس                              2-تمثیل- قیاس            
 
3- تمثیل- استقرا                              4- قیاس اقترانی- قیاس استثنایی
 
9- کدام شکل قیاس بدیهی است و یقین بالذات دارد؟کامل ترین حالت آن کدام ضرب است؟مثال آن کدام است؟
 
1- اول- اول-هر ب ج است،بعضی ج الف است .         
 
 2- اول –هر چهار ضرب-هر الف ب است،هر ب ج است
 
3- سوم-هر چهار ضرب-هر الف ب است،هر ب ج است.     
 
 4- اول- اول- هر الف ب است،هر ب ج است.
 
10- برای بررسی اشکال مختلف قیاس و تایید صحت و درستی آنها از چه مبنایی استفاده میکنند؟
 
 1- قوانین استنتاج        2- علم منطق          3- شکل اول قیاس     4 - ضروب شانزده گانه
 
11- ایرادات مخالفین منطق ارسطویی بیشتر متوجه کدام بخش منطق است واین بخش و مبحث چه جایگاهی در منطق ارسطویی دارد؟
 
1- استدلال- اصلی تری بخش منطق است.
 
2- استدلال- یک بحث فرعی و ورودی در منطق است.
 
3- قیاس- اصلی ترین بخش منطق است.       
 
4- قیاس- یک بحث فرعی و ورودی در منطق است.
 
12- کار منطق نشان دادن.........استدلال است تاشخص از استدلال غلط دوری کند و آنچه زمینه اصلی اشتباه را فراهم می کند.........استدلال استقرا در.......است که معمولا فلاسفه و دانشمندان باهم اختلاف دارند
 
1- شکل و صورت- ماده و محتوا- شکل و صورت            
 
2- ماده و محتوا- شکل و صورت- ماده و محتوا
 
3- ماده ومحتوا- ماده و محتوا- شکل و صورت                 
 
4- شکل و صورت- ماده و محتوا- ماده و محتوا
 
13- محتوا و ماده ازطریق........در اختیار ما قرار نمی گیرد بلکه ازطریق........ونظایر آن به ما می رسد
 
1- مشاهده- منطق           2 - منطق- مشاهده       3- منطق- تفکر           4- قیاس –منطق
 
14- در فایده ی منطق برای جلوگیری از خطای در فکر باید توجه داشت که دانستن منطق......نیست بلکه.......آن است که مانع خطا میشود
 
1.لازم-به کار بستن         2.کافی –به کار بستن     3.کافی-درک و فهم   4.لازم –درک وفهم
 
15-کدام گزینه در مورد قیاس نادرست است؟
 
1.معلوم بودن دو قضیه برای معلوم بودن نتیجه کافیست                                             2.قیاس مهمترین قاعده منطقی دانسته شده است
 
3.اگر درستی هر دو مقدمه معلوم باشد،نتیجه درون مقدمات است به شرط صحت محتوا       4.استدلال "سقراط انسان است،هر انسان متفکر است پس سقراط متفکر است"قیاس است
 
16-وظیفه ی منطق آنست که......
 
1.صورت و ماده را از یکدیگر تشخیص دهد     2.ماده صحیح را از ماده غلط تفکیک کند
 
3.ماده صحیح را از صورت غلط تشخیص دهد   4.اقتران صحیح را از اقتران غلط بازنماید
 
17- عبارت "منطق علمی ست که اقتران صحیح را از اقتران غلط بازنماید"بیانگر.......منطق است
 
1- فایده               2- کاربرد                  3- تعریف                    4- وظیفه
 
18- نتیجه ای که از ایراد"شکل اول قیاس کمکی به ما نمی کند و اگر مقدمات معلوم باشد نتیجه معلوم است"بدست می آید،بافرض وارد بودن ایراد فوق چیست
 
1- انسان با دانستن هر قضیه باید تمام احکام و خصوصیات مرتبط با آن قضیه را درک کند.    2- طراحی این ایراد از علم منطق بی بهره بوده است.
 
3- این اشکال خود بر اساس قیاس تنظیم شده است.                                                       4- هیچ اشکال امکان تخلف و فرار ازمنطق ندارد.
 
19- وارد کنندگان ایراد پی خاصیت بودن قیاس همواره به چه امری توجه نکردند
 
1- افرض وارد بودن ایراد فوق باید تمام احکام یک قضیه را درک کنیم.        
 
2- شکل اول قیاس نوعی مصادره به مطلوب است.
 
3- همین اشکال نیز بر اساس قیاس تنظیم شده است.                
 
4- کسی که منطق را خوب بداند آن را نقد می کند.
 
20- استدلال "هر چیز جدیدی درست است پس باید منطق قدیم کنار گذاشته شود"چه نوع استدلالی است؟
 
1- تمثیل یا استقرا           2- قیاس شرطی              3- تمثیل               4- قیاس حملی
 
21- آمدن منطق جدید چه پیامدی را به همراه دارد؟
 
1- به کنار رفتن منطق قدیم        2- محدوده هر کدام از منطق های قدیم وجدید مشخص شود.
 
3- محدود شدن منطق جدید         4- پیشرفت علم انسان قابل تقدیر نیست.
 
22- کدام نوع استدلال میتواند زمینه ی دستیابی به قضایای صد در صد صادق را فراهم نماید؟
 
1- قیاس                    2- تمثیل                3- استقراء                   4- استقرای ناقص
 
23- کدام یک از اشکال قیاس بدیهی است و کاملترین حالت آن کدام است؟
 
1- شکل اول- ضرب اول                        2- شکل اول- ضرب دوم          
 
 3- شکل دوم- ضرب اول                        4- شکل دوم- ضرب دوم
 
24- ایرادهایی که به منطق گرفته اند بیشتر متوجه کدام بخش آن بوده است؟
 
1- تعریف                     2- موضوع           3- قیاس               4- قضایا
 
25- کاملتری حالت شکل اول همان ضرب اول است که عبارتند از :
 
1- صغرا موجبه ی کلیه و کبرا سالبه ی کلیه باشد.   
 
2 - صغرا و کبرا هر دو سالبه ی کلیه باشد.
 
3- صغرا سالبه ی کلیه و کبرا موجبه ی کلیه باشد .             
 
 4 - صغرا و کبرا هر دو موجبه ی کلیه باشد
 
26- در .............مهم ترین قاعده ی منطقی دانسته شده است و قویترین حالت آن ..........است
 
1- قیاس- شکل اول                          2 - قیاس – شکل دوم             
 
 3- استقرا- استقرای تام                    4- استقرا- استقرای ناقص
 
27- قیاس"سقراط انسان است،هر انسان متفکر است پس سقراط متفکر است"شکل چندم قیاس است درست است یا غلط؟
 
1- شکل اول- درست      2- شکل اول- غلط        
 
 3- شکل سوم- درست        4- شکل سوم- غلط
 
28- قیاس "هر نویسنده ای انسان است،هر انسانی متفکر است"شکل........قیاس و ضرب....است
 
1- اول- دوم                2- دوم- اول              3- دوم- دوم                4- اول – اول
 
23- آموختن قواعد منطق امکان خطا در ......و گرفتاری در..........کاهش میدهد
 
1- صورت استدلال- مغالطه                       2-صورت استدلال- برهان               
 
     3- ماده استدلال- مغالطه                   4- ماده استدلال – برهان
 
29- نتیجه ی قیاس "نقره فلز است ،هر فلزی سیاه است پس نقره سیاه است"غلط است زیرا..........
 
1- شکل استدلال غلط است.                       2-محتوای کبرا غلط است.                     
 
 3- محتوای صغرا غلط است                    4- حد وسط ندارد.
 
30- کدام عبارت درباره ی منطق نادرست است؟
 
1- منطق ماده ومحتوای استدلال را به ما می شناساند.                                                2- کار منطق نشان دادن شکل و صورت استدلال است.
 
3- وظیفه ی منطق است که اقتران صحیح را از اقتران غلط باز نماید.                              4- قواعد منطق صورت اندیشیدن ذهن انسان است
 
31 – قضیه چیست ؟
 
2 - گفتاری است مطابق با واقع    1- اسناد چیزی است به چیز دیگر                          
 
4- گفتاری است غایت شده و محقق         3- گفتاری است که احتمال مشق و کذب در آن بود
 
32– کدام قضیه کاذب است؟
 
                   2-بعضی اسم ها منصرفند             1-بعضی فعل ها ماضی اند
 
                4-هر فاعلی مرفوع      3-هر منصوبی مفعول است
 
33– در قضیه ی ابن سینا فیلسوف است کلمه فیلسوف به چه معناست؟
 
                4-نسبت حکمیه           3-محکوم علیه                  2-محکوم به           1-حکم
 
34– درکدام قضیه مفهوم ذهنی موضوع مواد است نه افراد مصادیق خارجی آن؟
 
          4-مهمله                 3-طبیعیه                2-شخصیه              1-محصوره
 
35 – قضیه ی شهدای گمنام مردم تهران هزار نفرند به لحاظ موضوع چه نوع قضیه ای است؟
 
          4- مهمله                3- مسوره                        2- کلیه                 1- شخصیه
 
36– کدام قضیه به لحاظ موضوع شخصیه است؟
 
          1-اصحاب رسول خدا ایمان با طنی داشتند         2-انسان کلی است
 
          3-مردم ایران 60میلیون نفر اند                    4-مردم ایران شجاع است
 
37 – قضیه ی((جوهرجنس عالی است)) به لحاظ موضوع چه نوع قضیه ای است؟
 
          4-شخصیه              3-طبیعیه                2-مهمله                 1-محصوره
 
38– قضیه ((طالب این حوزه ی علمیه 20نفرند))چه نوع قضیه ای است؟
 
          4-شخصیه              3-طبیعیه                2-مهمله                 1-مسوره
 
39– قضیه ((حیا جزءدین است)) چه نوع قضیه ای است؟
 
شخصیه                           3- طبیعیه              2 - محصوره          1- مهمله
 
40 – قضیه "انسان تحت تاثیر تملق قرار می گیرد" چه نوع قضیه ای است؟
 
          4-شخصیه              3-طبیعیه                2-مسوره                    1-مهمله
 
41 – مردم ایران مسلمان کوشا هستند؟
 
          4-شخصیه              3-طبیعیه                2-مسوره                     1-مهمله
 
42 – کدام قضیه طبیعیه است؟
 
آدم بنده ای احساس است    2-                          1- انسان کلی است
 
4-هر متکبری منفور است            3- هیچ انسانی در این دین جاویدان نیست
 
43 – قضیه ای که افراد موضوع در آن تصریح نشده است چه نامیده می شود؟
 
4-   شخصیه           3-طبیعیه                2-محصوره             1- مهمله
 
44 – قضیه از نظر موضوع با کدام موضوع منطق است؟
 
2- شخصیه- مهمله - موجبه- سالبه                   1-شخصیه-طبیعیه-مهمله-محصوره
 
          3-موجبه-سالبه-جزئیه-کلیه         
 
          4-موجبه کلیه – موجبه ی جزئیه- سالبه ی کلیه- سالبه ی جزئیه
 
45– بخش مهمی از ادراکات ما را ............تشکیل می دهند که پاسخ به ........است؟
 
1- تعاریف- چرایی ها             2- تعاریف - چیستی ها      
 
3- قضایا- چیستی ها              4-تصورات-چرایی ها                                                   
 
46 – درتعریف "انسان حیوان متفکر است"انسان را ......وحیوان متفکر را ......می نامند.
 
4- معرِّف-معرَّف               2- تعریف- معرَّف     3-معرَّف- معرِّف     1- تعریف- معرَّف
 
47 – معرَّف و معرِّف اجزاء..........هستند که به ........یا ........مربوط می شوند؟
 
          2-تعریف- تصورات - مفاهیم                            1-تعریف- تصدیقات - قضایا
 
          4-استدلال- تصدیقات - قضایا                            3-استدلال- تصورات - مفاهیم
 
48– ضوابط تعریف کردن را ......ملقب به .......کشف و تدوین نمود.
 
2-ارسطو- معلم ثانی          1- ارسطو-معلم اول
 
                    4- سقراط-معلم اول           3-سقراط–معلم ثانی
 
49– فیلسوف بزرگ یونانی........تشخیص داد که ذهن با استفاده از مفاهیم درونی وبیرونی یک موضوع چهارگونه تعریف انجام می دهد.
 
          4- افلاطون             3- سقراط                         2- ارسطو               1- فیثاغورث
 
50 – ارسطو فیلسوف بزرگ یونانی تشخیص داد که ذهن با استفاده از مفاهیم........یک موضوع چاهر گونه تعریف انجام می دهد.
 
درونی                    3- بیرونی          2- علت ومعلول            1- درونی و بیرونی
 
51 – کدام یک از شناخت های زیر از لحاظ منطقی دقیق تر است؟شناخت یک مفهوم از طریق......
 
          2- جنس قریب و فصل آن مفهوم              1- جنس قریب وعرض خاص آن مفهوم
 
          4- جنس بعید و مفصل آن مفهوم              3- جنس بعید و عرض خاص آن مفهوم
 
52 – کدام یک از تعاریف زیر کامل ترین قسم تعریف است؟
 
          4-حد تام                           3- حد ناقص           2- رسم تام             1- رسم ناقص
 
53– درکدام قسم تعریف مهم ترین و نزدیک ترین مفاهیم درکنار هم قرار می گیرند؟
 
          4- رسم تام             3- حد تام                2- رسم ناقص                   1- حد ناقص
 
54 – کامل ترین تعریف تعریف به .........است که از ترکیب.......و........فراهم می آید.
 
          2- حد تام- جنس بعید و فصل                            1- حد ناقص- جنس بعید و فصل
 
          4- حد تام- جنس قریب و فصل                 3- رسم تام-جنس قریب و عرض خاص
 
55 – کدام گزینه بیانگر مهم ترین ونزدیک ترین مفاهیم ذاتی یک مفهوم است؟
 
3- جنس قریب وعرض خاص        2- جنس بعید وعرض خاص          1- جنس بعید و فصل          4- جنس قریب وفصل
 
56 – تعریف مثلث به <<شکل سه ضلعی>> و انسان به <<حیوان متفکر>>به ترتیب چه قسم تعاریفی هستند؟
 
          4-حدتام-رسم تام     3-حد تام-حدناقص    2-رسم تام-رسم تام            1-حدتام-حد تام
 
57 – کامل ترین تعریف از انسان به .....است که از ......و.....مفهوم انسان ترکیب شده است؟
 
          1-حیوان ابزارساز-جنس قریب وفصل2 -حیوان ابزارساز –جنس قریب وعرض خاص
 
          4-حیوان ناقص –جنس قریب و فصل                  3-جسم متفکر –جنس قریب وفصل
 
58 – درکدام قسم از تعریف از <<جنس بعید وفصل>>استفاده می شود ومثال آن کدام است؟
 
          1)حدتام –تعریف مثلث به شکل سه ضلعی
 
          2)رسم ناقص –تعریف مثلث به مقدار دارای سه زاویه
 
     &nb
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: شنبه 21 ارديبهشت 1392برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

 
 
 1-سبک افلاطون درمباحث فلسفی کدام است وآن را ازچه کسی آموخته است؟
1)خطابی –سقراط                  2)خطابی-طالس                  3)دیالکتیک-طالس               4)دیالکتیک-سقراط
2-کدام یک از گزینه های زیر بیانگر نظر پروتاگوراس درباره (شناخت حقیقی)است؟
1)شناخت حقیقی همان شناخت حسی است وحقیقت امری مطلق است.
2)شناخت حقیقی همان شناخت عقلی است وحقیقت امری نسبی است.
3)شناخت حقیقی همان شناخت حسی است وحقیقت امری نسبی است.
4)شناخت حقیقی همان شناخت عقلی است وحقیقت امری مطلق است.
3-ازدید پروتاگوراس مقیاس(هستی آن جه هست ونیستی آن چه نیست)چه چیزی است؟
1)خداوند              2)اخلاق                3)مابعدالطبیعه                   4)انسان
4-اگرشناخت حقیقی طبق نظر پروتاگوراس ،شناخت حسی بدانیم،کدام نتیجه بر آن مترتب نخواهد بود؟
1)هیچ انسانی نمی تواند عاقل تر از انسان دیگر باشد.
2)تعلیم حقیقت ودرقبال آن مزددریافت کردن کار غلطی می شود.
3)همه بحث ها و کاوش های علمی وفلسفی بی معنا می گردد.
4)دیگران بهترین داور برای احساس هایی که فرد به دست می آورد می شوند.
5-به نظر افلاطون انسان به چه وسیله ای می تواند به معرفت حقیقی دست یابد؟
1)با تعریف ثابت ازهرچیز                                  2)با بکارگیری روش درست در اندیشیدن
3)به وسیله منطق ارسطویی                               4)با بکارگیری ادراک حسی
6-از نظر افلاطون کدام ویژگی حواس باعث می شودتا نتوانیم ازطریق آن به یقین دست پیدا کنیم؟
1)تعلق داشتن به امورپایدار                              2)خطا پذیری وناپایداری ادراک حسی
3)کلی بودن شناخت ازطریق حواس                    4)ثبات و دوام ادراک حسی
7-نظریه ی(مثل)افلاطون راه حلی برای رسیدن به چیست؟
1)شناسایی یقینی ومعرفت حقیقی                         2)کشف نارسایی حواس برای رسیدن به شنات یقینی
3)مبدا مثل یا مثال نیک                                        4)شناخت کلی از عالم طبیعت ماوراء طبیعت
8-به عقیده افلاطون،برای بدست آوردن معرفت حقیقی از چه ابزاری باید مدد جست؟
1)تجربه               2)حواس                  3)عقل                  4)تزکیه ی نفس
9-به نظر افلاطون کدام ادراک است که می توان ساخت آن را ازهرگونه خطایی پاک کرد؟
1)ادراک عقلانی            2)ادراک خیالی            3)ادراک حسی              4)ادراک تجربی
10-به عقیده افلاطون انسان با چه وسیله ای می تواندحقایق عالم مثل را ادراک کند؟
1)شهود حسی              2)حس و تجربه                 3)شهود عقلانی                 4)وهم وخیال
11-افلاطون موجودات جهان ماوراء طبیعت را چه می نامدو نسبت میان موجودات ماوراء طبیعت وموجودات جهان مادی را با چه تغییری بیان می کند؟
1)مثال-روح وجسم              2)عقول-روح وجسم            3)عقول-اصل وبدل          4)مثال-اصل وبدل
12-به نظر افلاطون حس وتجربه چه چیزی را ادراک می کنند؟
1)مفاهیم کلی      2)سایه های مثل درجهان طبیعت     3)عالم ماوراء الطبیعه       4)مفاهیم متعلق به امورپایدار
 
13-بیت زیرازکدام فیلسوف ودرباره ی چه موضوعی است؟
(چرخ با این اختران نغزوخوش وزیباستی                   صورتی در زیر داردآن چه دربالاستی)
1)میرفندرسکی-مثل            2)ملا صدرا               3)ملاصدرا-مثل            4)میرفندرسکی-علل اربعه
 
14-درکدام دو کتاب افلاطون مخاطب سقراط به ترتیب(تئتتوس)و(گلاوکن)است؟
1)تئتتوس-جمهوری           2)جمهوری-گرگیاس            3)جمهوری-تئتئوس        4)تئتتوس-گرگیاس
 
15-افلاطون در کتاب(جمهوری)به کمک (تمثیل غار)قصد نمایان ساختن چگونگی تاثیر چه امری را درطبیعت انسان دارد؟
1)عقل                2)معرفت                  3)تربیت                 4)تجربه
 
16-افلاطون در تمثیل غار،(زندان غار)و(پرتو آتشی که به درون غار می آید)را به ترتیب به چه چیزهایی تطبیق می کند؟
1)روی خورشید-عالم مثل                           2)عالم مثل-مثال خیر
3)ال خیر-عالم محسوسات                           4)عالم محسوسات-نیروی خورشید
17-افلاطون در تمثیل غار،(اشیاء بیرون وانسان های درحال رفت وآمد)و(خارج شدن آدمی از غار وتماشای اشیاء گوناگون در روی زمین)را به ترتیب به چه چیزهایی تطبیق می کند؟
1)عالم محسوسات-نیروی خورشید                   2)نیروی خورشید-عالم مثل
3)عالم مثل-سیر وصعود روح به عالم شناسایی      4)سیر وصعودروح به عالم شناسایی-عالم محسوسات
18-به عقیده افلاطون آن چه انسان در عالم معرفت حقیقی درپایان سیر وسلوک وپس از تحمل رنج های طاقت فرسا در می یابدچیست؟
1)سایه های اشیاء            2)مثال نیک             3)شهود حسی                4)شناخت جزئی اشیاء
19-عقیده افلاطون مبنی بر عدم ثبات وپایداری در عالم محسوسات تحت تاثیر وپیرو عقیده کدام فیلسوف است؟
1)تئتتوس                 2)پارمنیدس               3)هراکلیتوس             4)زنون
20-نام قهرمان داستان های فلسفی افلاطون چیست؟
1)امیدکلس            2)هراکلیتوس              3)سقراط                4)ارسطو
21-افلاطون در کدام رساله به تفصیل آراء نادرست درباره ی شناخت ومعرفت را پیش می کشدومورد انتقاد قرار می دهد؟
1)تئتتوس               2)جمهوری                 3)پارمنیدس               4)مهمانی
22-کتاب جمهوری مربوط به کدام فیلسوف است وبیشتر درباره کدام موضوع سخن گفته است؟
1)ارسطو-هستی شناسی          2)افلاطون-شناسایی          3)سقراط-شناسایی          4)سقراط-جامعه شناسی
23-افلاطون درکدام رساله به بیان آراء خود درباره (شرایط شناسایی حقیقی) می پردازد؟
1)جمهوری         2)تئتتوس             3)مهمانی           4)پروتاگوراس
24-کتاب (تئتتوس)درباره ی چیست؟
1)سیاست                    2)عدالت                    3)شناسایی                      4)بقای نفس
25-سوفسطاییان با تکیه بر چه نوع ادراکی حقیقت را امری نسبی می پنداشتند؟
1)شهودی             2)عقلی                3)حسی                 4)برهانی
26-افلاطون درکدام کتاب نظر سوفیست ها را که تکیه برادراک حسی حقیقت را امری نسبی می پنداشتندرد می کند؟
1)جمهوری           2)قوانین              3)تئتتوس                4)تیمایوس
27-ازعبارت(آدمی مقیاس همه چیز است.مقیاس هستی آن چه است واین که چگونه است ومقیاس نیستی آن چه نیست وچگونه نیست.)کدام مطلب استفاده می شود؟
1)حقیقت امری نسبی است.                                  2)حقیقت امری مطلق است.
3)ادراک عقلی معیار واقعیت است.                           4)ملاک شناسایی رسیدن به مثال است.
28-نتیجه ای که افلاطون اززبان سقراط درگفت وگو با تئتتوس درباره شناخت به دست می آوردکدام است؟
1)اعتقاد به اینکه تنها معیار شناسایی حقیقی عقل است ،بی پایه است.
2)اعتقاد به اینکه شناسایی حسی یقین آور است،بی پایه است.
3)معیاربودن انسان در تمام امور باطل است.
4)معیاربودن عقل انسان درتمام امور باطل است.
29-ازدیدگاه افلاطون دو ویژگی (معرفت حقیقی)برای اینکه به حصول یقین بیانجامدکدام است؟
1)خطاناپذیربودن-به امور پایدار تعلق داشتن            2)محسوس بودن-ازاصول تجربه بهره گرفتن
3)محسوس بودن-به امور پایدار تعلق داشتن              4)خطا ناپذیربودن-ازاصول تجربه بهره گرفتن
30-ازنظرافلاطون ویژگی اول (معرفت حقیقی)کدام است؟
1)تعلق داشتن به امور پایدار          2)خطاناپذیری         3)مدلل بودن              4)کلی بودن
31-به نظر افلاطون کدام ویژگی ضامن صحت ودرستی معرفت حقیقی است؟
1)به امور پایدار تعلق داشتن          2)تجربی بودن             3)حسی بودن             4)خطا ناپذیربودن
32-افلاطون(خطا ناپذیربودن)یک معرفت را ضامن چه امری می داند؟
1)دوام وثبات               2)کلیت              3)صحت ودرستی            4)دقیق وتجربی بودن
33-مشخصه دوم (معرفت حقیقی)به نظر افلاطون کدام است؟
1)شهودی بودن              2)خطاناپذیربودن             3)استدلالی بودن         4)تعلق داشتن به امور پایدار
34-عبارت معروف(شما نمی توانیددوبار در یک رودخانه گام نهید،زیرا آب های تازه است که همواره جریان دارد وبرشما می گذرد)از چه کسی است؟
1)پارمنیدس              2)اقلیدس              3)ارسطو               4)هراکلیتوس
35-کدام عبارت بیانگرنظریه ی(مثل افلاطونی)است؟
1)آن چه دراین جهان است،اصل وحقیقتش در جهان دیگر است.
2)آن چه دراین جهان است،فقط سایه است واصلی ندارد.
3)افراد این جهان اصلی دارندکه درون غاری،درتاریکی زندگی می کنند.
4)افراد این جهان به منزله حقایقی هستند که سایه ی آنها درجهان دیگری است.
 
36-نظریه ی (مثل)به منظور تامین کدام ویژگی(معرفت حقیقی)وبه وسیله چه کسی ارائه شده است؟
1)تعلق داشتن به امور پایدار-سقراط                   2)تعلق داشتن به امور پایدار-افلاطون
3)تبیین عقلانی-سقراط                                  4)خطا ناپذیربودن-افلاطون
37-از دیدگاه افلاطون (خطا ناپذیری معرفت حقیقی)ونیز(دوام وثبات آن)به ترتیب به وسیله کدام مورد تامین می شود؟
1)حس-عقل              2)حس-مثل                 3)مثل-عقل                4)عقل-مثل
38-درفلسفه افلاطون (مرجع تصورات کلی)درکجا قراردارند؟
1)عالم طبیعت             2)عالم مثل              3)عالم ذهن              4)عالم خیال
39-به نظر افلاطون،الفاظ وتصورات کلی مانند انسان،عدالت،زیبایی،و....به کدام مورد دلالت می کنند وراه ادراک آنها کدام است؟
1)موجودات عقلی درعالم ماده-حواس سالم                   2)موجودات عقلی درعالم ماده-سیرعقلانی
3)موجودات حقیقی درعالم مثل-حواس سالم                 4)موجودات حقیقی درعالم مثل-سیرعقلانی
40-کدام یک از شخصیت های زیر جزء طرفداران نظریه مثل دردوره ی صفوی می باشد؟
1)فارابی                   2)رازی                   3)میرفندرسکی                    4)خواجه نصیر طوسی
41-بیت زیر بیانگرنظر کدام فیلسوف درباره ی (مثل)است؟
(صورت زیرین اگر با نردبان معرفت                          بررود بالا همی با اصل خودیکتاستی)
1)شیخ اشراق                  2)صدرالمتالهین               3)میرداماد                  4)میرفندرسکی
42-افلاطون درکدام کتاب وبرای چه منظوری (تمثیل غار)را مطرح کرده است؟
1)تئتتوس-سیرعقلانی به سوی معرفت حقیقی              2)تئتتوس-سیر حسی برای شناسایی مثل جزئی
3)جمهوری-سیر حسی برای شناسایی مثل جزئی          4)جمهوری-سیر عقلانی به سوی معرفت حقیقی
43-(مثال نیک با خیر یا زیبا)تعبیر افلاطون ازکدام موجود است؟
1)انسان کامل         2)پیک ایزدی                  3)خداوند متعال              4)عقل فعال
44-افلاطون سیر عقلانی به سوی معرفت حقیقی یا شناسایی مثل را به کمک تمثیل غار در کدام کتاب بیان داشته است؟
1)تئتتوس               2)جمهوری                     3)مهمانی                     4)فیدون
45-تعریف «علم به احوال موجود از آن جهت که موجود است» ناظر به کدام بخش یا معنای فلسفه است؟
1)عملی                2) مابعد الطبیعه           3) ماوراء الطبیعه                   4) نظری
46- بحث «وجود و ماهیت» از مباحث کدام دانش است؟
1)منطق                  2) فلسفه ی اولی              3) روان شناسی            4) فلسفه ی عملی
47- بحث «وحدت و کثرت» از مباحث کدام دانش است؟
1) فلسفه ی عملی          2) فلسفه ی سفلی       3) فلسفه ی اولی           4) فلسفه ی وسطی
48- کدام یک از موارد ، جزء مباحث «مابعد الطبیعه» نمی باشد؟
1) علت و معلول          2) وجود و ماهیت      3) ملائکه و مجردات       4) وحدت و کثرت
49- حقیقی ترین و اصلی ترین مبنایی که همه ی خصوصیات اشیاء و پدیده ها به آن باز می گردد کدام است؟
1) علت                      2) ماهیت                  3) وجود               4) واجب
50- «فلسفه ی اولی» در واقع شناسایی احکام کدام مورد است؟
1) حقیقت هستی 2) علت و معلول             3) مطلق وجود            4) ماوراء الطبیعه
51- کدام دانش ، شناخت احکام «مطلق وجود» است؟
1) فلسفه ی سفلی          2) منطق           3) فلسفه ی اولی           4) فلسفه ی وسطی
52- بارزترین و مهمترین مصداق فلسفه کدام است؟
1) هستی شناسی          2) شناخت شناسی         3) انسان شناسی           4) فلسفه ی وسطی
53- مهترین مصداق فلسفه به معنای «تبیین عقلانی واقعیات» کدام است؟
1)مابعد الطبیعه که همانا شناخت احکام مطلق وجود است.
2) مابعد الطبیعه که همانا شناخت احکام وجود مطلق است.
3) ماوراء الطبیعه که همانا شناخت احکام وجود مطلق است.
4) ماوراء الطبیعه که همانا شناخت احکام مطلق وجود است.
54 – کدام دانش «سراسر هستی» را عرصه ی مطالعه ی خود قرار می دهد؟
1) فلسفه ی اولی             2) فلسفه ی وسطی              3) فلسفه ی سفلی             4) منطق
55- کدام دانش به تبیین عقلانی احکام هستی می پردازد؟
1) کلام                           2) فلسفه ی وسطی                3) منطق                        4) فلسفه ی اولی   
56- تمیز و تشخیص اشیاء از یکدیگر و فهم شباهت و همانندی بین پدیده ها ، به ترتیب ، برخاسته از ..............و............... موجود در هستی است که بررسی آن به عهده ی ............. می باش
57-وجه ممیز موجودات از یکدیگر .............. است ، و مهمترین مصداق مبانی فلسفه ی اولی ...... است وکوشش مبتنی بر شناخت علت باطنی پدیده ها ...... نام دارد.
1)وجود – ماهیت – معرفت                 2) ماهیت – وجود – معرفت       
 3) وجود – ماهیت – فلسفه                 4 ) ماهیت – وجود – فلسفه
58- شناخت احکام مطلق وجود به عهده ی چیست و آنگاه که سخن از حقیقت ذهن آدمی و قواعد آن در شناخت عالم خارج به میان می آید چه رابطه ای حاکم شده است؟
1)مابعهد الطبیعه- فلسفه و علوم انسانی                 2) مابعد الطبیعه – فلسفه و روان شناسی
3) فلسفه و راون شناسی- فلسفه ی علوم انسانی      4) فلسفه و علوم انسانی – فلسفه و روان شناسی
59- طرح بحث کثرت و وحدت در مسائل فلسفه ی اولی به ترتیب به فهم چه چیزهایی می انجامد و پاسخ به سوال آیا هستی ثابت است یا متغییر ؟ به عهده ی چیست؟
1)همانند پدیده ها – تمیز اشیا- مکانیک                   2) همانندی پدیده ها – تمیز اشیا- فلسفه
3) تمیز اشیا- همانندی پدیده ها – مکانیک              4) تمیز اشیا – همانندی پدیده ها – فلسفه
60- حقیقی ترین و اصلی ترین مبانی که همه ی خصوصیات اشیا و پدیده ها به آن باز می گردداست و بارزترین مصداق ....... فلسفه است.
1)ماهیت-ماوراءالطبیعه       2) هستی – ماوراء الطبیعه 
3) هستی – مابعد اطبیعه   4) ماهیت – مابعد الطبیعه
61- سوال از چیستی و چرایی چگونه سوالی است و محافظ ستون های تناور خیمه ی دانش بشری چیست؟
1)فلسفی – تحقیق    2) فلسفی – فلسفه    3) علمی – فلسفه   4) علمی -تحقیق
62- تمییز و تشخیص اشیاء از یکدیگر و فهم شباهت و همانندی بین پدیده ها به ترتیب برخاسته از........ و ........
موجود در هستی است که بررسی آن به عهده ی ............ می باشد .
1)وحدت- کثرت – فلسفه                                                    2) ماهیت – وجود – فلسفه     
 3) وجود – ماهیت – مابعهد الطبیعه                                      4) کثرت – وحدت – ما بعد الطبیعه
63- مهمترین مصداق فلسفه به معنای تبیین عقلانی واقعیات کدام است ؟
1)مابعد الطبیعه که همانا شناخت احکام مطلق وجود است
2) ما بعد الطبیعه که همانا شناخت احکام وجود مطلق است
3) ما وراء الطبیعه که همانا شناخت احکام وجود مطلق است
4) ماوراء الطبیعه که همانا شناخت احکام مطلق وجود است
64- علم به احوال موجودات از جهت وجود داشتن با قطع نظر از چه چیز بودن تعریف کدام معرفت است ؟
1)فسفه نظری                  2) مابعد الطبیعه       3) ماوراء الطبیعه            4) مطلق وجود
65- با توجه به اینکه ما بعد الطبیعه دانش است نه عالم کدام مورد از مباحث مابعد الطبیعه است ؟
1)علت و معلول         2) وجود ماهیت       3) ملائکه و مجردات          4) وحدت و کثرت 
66- فلسفه اولی در واقع شناسایی احکام کدام مورد است ؟
1)حقیقت هستی              2) علت و معلول             3) مطلق وجود       4) ماوراء الطبیعه
67- چرا در فلسفه نمی توان گفت هستی سرد است یا گرم ، سفید است یا سیاه؟ زیرا ....
1)در فلسفه از هستی های نا مقدور بحث می شود نه از مقدور
2) موضوع فلسفه مطلق وجود است نه هستی های مقید
3) مسائل فلسفه عوارض ذاتی موضوع آن است
4)میان موضوع و مساله رابطه علّی و معلولی است
68- با توجه به اینکه موضوع فلسفه (موجود بهاهو موجود) است کدام مسئله فلسفی نیست؟
1)هستی یا جواهر است یا عرض                            2) هستی یا علت است یا معلول
3) هستی یا مساوی است یا نا مساوی                       4) هستی یا واحد است یا کثیر
69- چه کسی ریشه همه نمود ها را در اصل «بودن وجود » جستجو می کند ؟
1) روان شناس                2) جامعه شناس             3) فیلسوف                   4) ریاضیدان
70- با توجه به تعریف فلسفه کدام مسئله فلسفی است؟
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: یک شنبه 3 دی 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

1)یک جهان مبتدی بروحی واگاهی برتر –ذاتاً مهیای تبیین عقلانی است.
2)یک جهان بینی مبتنی بروحی اگاهی برتر – مبتنی بر تعبد وپذیرش درونی مکلف است.
3)یک جهان هم افق وسازگاربا معرفت فلسفی – ذاتاً مهیای تبیین عقلانی است.
4)یک جهان شناسی هم افق وسازگار با معرفت فلسفی- مبتنی برتعبدوپذیرش درونی مکلف است.
2-ازدقت دربیت ((جمال یارنداردنقاب وپرده ولی /غباررهبنشان تا نظرتوانی کرد))کدام مفهوم مستفادمی گردد؟
1)لازمه ی صیانت ازفطرت اول تقیدبه تعقل وعقل معاش است. 2)طلب فلسفه در گرو عبور از فطرت اول به فطرت به فطرت ثانی است.
3)فطرت اول بیدارنگه داشتن حالت جستو جو گری در انسان است. 4) فطرت ثانی خروج ازحد ومرز فطرت اول و زیر پانهادن ان است.
3-در فرمایش امام علی (ع)درخطبه اول نهج البلاغه نفی صفات زاید برذات باری تعالی به چه عنوانی یاد شده است؟
1)آغاز ایمان        2)آغاز دین       3)کمال معرفت      4)کمال اخلاص
4-چه گروهی استنباطشان این بود که باید درعمق مساعل مابعد الطبیعی وارد شد و تجزیه وتحلیل کرد؟
1)اخبار یون                     2)اهل حدیث                      3)حنبله                  4)معتزله
5-مطابق نقل صدرالمتالهین از ارسطوطلب فلسفه در گرو کدام مورد است؟
1)حیرت دربرابر نفس ادمی    2)حیرت در برابرهستی    3)عبورازفطرت اول به فطرت ثانی 4)عبور از احساس به عقل
6-مطابق نظر افلاطون اغاز سیر فلسفی انسان چه گونه است ؟
1)حیرت در برابرهستی   2)حیرت در برابر روح     3)تامل در خود انسان     4)تفکر در ماوراءالطبیعه
7-موضوع فلسفه را کدام مورد تشکیل می دهد ومعنای ان چیست؟
1)ما بعدالطبیعه- هستی شناسی بطور مطلق                 2)ما بعد الطبیعه- مرتبه ای از هستی به نحو مطلق
3) ماوراءالطبیعه- هستی شناسی بطور مطلق           4) ماوراءالطبیعه- مرتبه ای از هستی به نحو مطلق
8-مطابق فرمایش امام علی (ع)در خطبه ی اول نهج البلاغه کمال توحید کدام است؟
1)نفی صفات زاید او   2)شناخت پروردگار عالم   3)ایمان به ذات پروردگار 4)اخلاص به ساحت مقدس او
9-مرتبه ای از هستی وعلم به هستی درحالت کلی به ترتیب معنای کدام مورد است؟
1) ما بعدالطبیعه- ماوراءالطبیعه     2) ماوراءالطبیعه- ما بعدالطبیعه
3) ما بعدالطبیعه-متافیزیک     4)متافیزیک-ترانس فیزیک
10-راه ابطال ونقض قانون های فلسفی کدام است؟
1)ازمون      2)برهان      3)تجربه      4)فرضیه
11-کاوش های فیلسوف با کدام محک بر مسند پیروزی می نشیند؟
1)ازمون و تجربه   2)استقراء و تمثیل   3)عقل و برهان   4)کشف و شهود
12-جمله ی((در اخرالزمان گروه های ژرف اندیش خواهند امد ))منسوب به کدام امام است؟
1)امام باقر(ع) 2)امام رضا(ع) 3)امام سجاد(ع) 4)امام صادق(ع)
13-کدام گروه با حجیت عقل مخالف بودند؟
1)اهل حدیث     2)اهل سنت     3)معتزله     4)مشائیون
14-فیلسوف در مطالعات خود چه گونه عمل می کند؟
1)بررسی چهره ای از چهره های یک موجود 2)توسل به براهین عقلی
3)خواص و عوارض نوع معینی را بررسی می کند. 4)مراحل مشاهده فرضیه وازمون را طی می کند.
15-کدام دانش از وجود بدون هیچ قید وشرط سخن می گوید؟
1)فلسفه ی اولی   2)فلسفه ی سفلی    3)فلسفه ی وسطی   4)عرفان
16-کدام یک اساسی ترین مفهوم ومدار همه ی بحث های مابعد الطبیعه است؟
1)حرکت     2)وجود     3)جوهر     4)انسان
17-عبارت ((هوالاول والاخر والظاهر و الباطن وهو بکل شی ء علیم )) مربوط به کدام سوره است؟
1)حدید      2)بقره      3)توحید      4)حجر
18-کدام گروه بحث وتعمق در مسائل ما وراء الطبیعی را توصیه می نمودند؟
1)اشاعره     2)معتزله     3)حنابله     4)پیروان مالک بن انس
19-قلمرو اصلی کدام دانش پهنه ی بی پایان هستی است؟
1)منطق     2)فلسفه     3)عرفان     4)کلام
20-کدام گروه ازپیشروان جبهه ی نفی تعطیل بودند؟
1)معتزله 2)اهل حدیث 3)اشراقیون 4)مشائیون
21-کدام جبهه بحث عقلی را در مباحث ما بعد الطبیعه ی دین جایز می دانستند؟
1)اشاعره 2)اهل حدیث 3)معتزله 4)حنابله
22-ایات اول کدام سوره عالیترین مرتبه ی توحید ومعرفت است؟
1)حدید     2)حجر     3)بقره     4)فصلت
23-...............از یک سلسله مباحث در مورد مطلق وجود سخن می گوید؟
1)ما بعد اطبیعه    2)شناخت شناسی    3)منطق نظری    4)منطق عملی
24-هدف فلسفه کدام است؟
1)بیان روابط ووظایف انسان با خدا    2)معرفت الله    3)وصول به حقیقت    4)معرفت نظام هستی
25-کدام جریان فکری رجوع به قران عقل رابدعت دانسته وتعبد را در مقابل تعقل قرار دادند؟
1)اشراقیون    2)اهل حدیث و اخباریین    3)معتزله    4)فلاسفه ی مشاء
26-کدام یک از تقسیمات زیر مربوط به ((موجود بماهو موجود))نیست؟
1)انقسام به حادث و قدیم 2)انقسام به بزرگ و کوچک 3)انقسام به واحد وکثیر 4)انقسام به واجب وممکن
27-فلسفه دانشی است که هر موجودی را ازان جهت که..............
1)انسان را می سازد مورد توجه قرار می دهد.                  2)موجود است مطالعه می کند                 
3)فکررابر می انگیزد به مطالعه ی ان توصیه می شود.     4)دنیا را دنیای دیگر می سازد مطاله می شود
28-ازدقت دراین عبارت علی (ع) که می فرماید: ((موجودات کاملی هستند عاری از ماده و قوه زیرا جملگی مجردند وفعلیت تمام دارند ودرنهایت کمال ممکن اند ذات باری بر ان ها تجلی کرد نورانی شدند وفیوضایتش را بر ان ها افاضه نموده و به کمال ممکن رسیدند و درنتیجه نمونه ی بارز خلقت و واسطه ی فیض افرینش شدند )) به کدام مورد متوجه می شویم؟
1)اندیشه ی اسلامی اکنده از اصطلاحات فلسفی.            2)جهان افرینش تجلی گاه ذات باری تعالی است.
3)فرشتگان موجودات بالفعل محض و واسطه ی فیض اند 4) جهان افرینش میدان بروز قوه ی نهفته در ممکنات است.
29- ستون فقرات فلسفه ی اسلامی چیست واستفاده از بیان فلاسفه در تفسیر دیدگاه های اسلامی زاییده ی چه بود؟
1)تعغل و تفکر- ارتباط با حاکمان یونان                     2) تعغل و تفکر- فلسفی بودن اندیشه ی اسلامی
3)کتاب و سنت - ارتباط با حکمای یونان                   4) کتاب وسنت- فلسفی بودن اندیشه ی اسلامی
30-ان دسته از دین مداران که موضع گیری فکری انان به نفی و تعطیل مسائل فلسفی انجامید که بودند وچه کسانی به مخالفت با انان قیام کردند؟
1)اهل حدیث – شیعه      2)اهل حدیث – معتزله    3)معتزله – اهل حدیث    4)معتزله – اشاعره
31-طرح مباحث وجودشناسی درمعارف الهی ...................
1)به دگرگونی ماهیت ان مباحث نمی انجامد
2) به دگرگونی ماهیت ان مباحث می انجامد
3)به تعطیل اندیشه ی بشر در خوض و غور در آن مسایل نمی انجامد
4) به تعطیل اندیشه ی بشر در خوض و غور در آن مسایل می انجامد
32-کدام مورد معرف قلمرو ما بعدالطبیعه است؟
1)آن جا که قلاب سوال وپرسش ذهن انسان را به خود مشغول دارد، مابعد الطبیعه هم حضور دارد.
2)آن جا که پاسخ گویی به (چیستی) پیش اید ما بعد اطبیعه حضور خود را اعلام می دارد.
3)قلمرو مابعدالطبیعه، تعقل وتفکر است وباابزار تعقل به پاسخ گویی مشکلات می پردازد.
4)قلمروما بعدالطبیعه، مجموع هستی است وهر جا( موجودی)حضور داشته باشدحاضر است.
33-تفکر که همان فطرت ..............انسان است او را به جست وجو گری پرسش از ................وا می دارد
1)اول-حقیقت وجود   2)اول-ماهیت اشیاء    3)ثانی-ماهیت اشیاء    4)ثانی-حقیقت وجود
34-کاربرد عبارت ((الکیفیۀمجهولۀ والسوال بدعۀ)) ازسوی...............مطرح شد که روش پیشوایان دین ............ ان بود.
1)اهل حدیث – عین     2)اهل حدیث – عکس     3)فلاسفه و متفکران – عکس       4) فلاسفه و متفکران – عین
35-با توجه به دو بیت زیر ،کدام مورد صحیح است.
((تو کز سرای طبیعت نمی روی بیرون       کجا به سوی طرقت گذر توانی کرد
جمال یار ندارد نقاب و پرده ولی           غبار ره بنشان تا نظر توانی کرد ))
1)مفهوم مشکک و متواطی با ورود به طریقت و رهایی از طبیعت دریافت می شود.
2)حمد بی حد را سزد ذاتی که بی همتاسی – واحد یکتا ستی هم خالق اشیاستی .
3)به اعتقاد ارسطو ،طلب فلسفه درگرو عبور از فطرت اول به فطرت ثانی است.
4)به اعتقاد صدر المتالهین ،وجود دارای مراتبی از شدت و ضعف است.
36-جهان شناسی هم افق وسازگاربا معرفت فلسفی ومصربر تفکر واندیشه،جهان شناسی .................است وفلسفه ی اسلامی ،فلسفه ای است که محتوای اصلی وستون فقرات ان را دیدگاه های ژرف ...............تشکیل می دهد.
1)توحیدی و مذهبی – بینش های فلسفی واستدلالی
2)تجربی عقلی – علمی وعقلی غیر قابل انکار
3)علمی تجربی – تجربه وازمایش و به دنبال ان ،استدلال
4)مبتنی بر وحی وسنت – کتاب وسنت نسبت به جهان هستی
37-کدام گزینه مبین ((ماورالطبیعه))و((مابعدالطبیعه))است؟
1) ماورالطبیعه و مابعدالطبیعه،علم به هستی ووجود است درحالت کلی
2) ماورالطبیعه و مابعدالطبیعه،علم به مرتبه ای از هستی ووجود است.
3) ماورالطبیعه علم به هستی و وجود است در حالت کلی – مابعدالطبیعه مرتبهای از هستی و وجود است.
4) ماورالطبیعه مرتبه ای از هستی و وجود است – مابعدالطبیعه علم به هستی و وجود است در حالت کلی
38-از دقت در ایه ی شریفه ی:((سنریهم ایاتنا فی الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق ))به ارتباط تنگاتنگ ...............
که ماهیت .................دارند وانسان را به..................دعوت می کنند ،پی می بریم.
1)دین وفلسفه- فلسفی-تفکر                                         2)وحی وسنت-اعتقادی-تفکر  
 3)دین وفلسله-فلسفی-سیرافاقی وانفسی                          4)وحی وسنت – اعتقادی- سیر افاقی و انفسی
39-صدرالمتالهین در هنگام نوشتن تفسیر قران نخست کدام بخش از ایات را انتخاب و تفسیر نمود؟
1)ایات اول سوره ی علق                                     2)ایات اول سوره ی حدید 
 3)ایات سوره ی حمد و ایات سوره ی حدید             4)ایات سوره ی حمد و ایات اول سوره ی علق
40-از افلاطون نقل شده است که منحصرا با حیرت در برابر..............اغاز می شود.
1)اشتغالات روز مره   2) اهداف و مقاصد   3)مشکلات زندگی 4)هستی وموجود
41)متکلمان به چه دلیل (ماسوی)را حادث می دانند؟
1-نظریه ی حدوث وواجب الوجود                2-نظریه ی حدوث
3-وحدت واجب الوجود                             4-محدودیت (ماسوی ) به زمان
42)کدام عبارت درباره ی ملاک نیازمندی معلول به علت درست نیست؟ 
1-حکما معتقدنداگرنیازمندی معلول به علت به گذشته ی آن مربوط باشداین نیازمندی به علت عقلا قابل انفکاک از معلول است
2-حکما معتقدند باید خصوصیتی در خودشئ یافت که نشان دائمیت معلولیت آن باشد
3-به نظر حکما اتصاف موجود به حدوث یا قدیم به فعل فاعل واثرجاعل مرتبط است
4-به نظر حکما نظریه ی متکلمان درزمینه ی ملاک نیازمندی به علت قانع کننده نیست
43)کدام مورد ازمقدمات برهان اسد و اخصر(برهان فارابی)است؟
1-موجودات یا واجب الوجودند ویاامکان      2-شئ تا واجب نشود موجود نمی شود
3-تسلسل نامتناهی علل محال است             4-وجودمعلول مشروط به وجود علت است
44)(دور )میان علت و معلول چرا محال است؟  
1-مصادره به مطلوب                               2- اجتماع نقیضان
3-تسلسل                                              4-نفی مغایرت وجود وماهیت
45)درپرتو کدام اصل فلسفی نظام جهان انتظام می یابد و دراندیشه ی مابه صورت دستگاهی منظم و مرتب در می آید که هر جزءآن جایگاه به خصوصی دارد؟
1-اصل علیت-ترجیح بلا مرجح محال است                    2-اصل سنخیت- الواحدلا یصدرعنه الا الواحد                                         3-وجوب علی ومعلولی-الشئ مالم یجب لم یوجد            4 -وجوب مقدم بروجود-الشئ مالم یجب لم یوجد
46)برهان ابن سینا بر بطلان تسلسل علل برهان ........معروف است که نمط .........او ذکرشده ودرآن یک علت.........اثبات می شود.
1-وجوب وامکان - دوم کتاب اشارات- واجب الوجود                2-سینوی - چهارم کتاب اشارات – ممکن الوجود
3-وجوب و امکان –چهارم کتاب اشارات – واجب الوجود           4-سینوی – چهارم کتاب شفاء – واجب الوجود
47)کدام گزینه در مورد علت ناقصه صحیح است؟
1-فقط شرط لازم برای پیدایش معلول است                         2-فقط شرط کافی برای پیدایش معلول است
3-شرط لازم و کافی برای پیدایش معلول است                    4-نه شرط لازم است نه شرط کافی
48)کدامیک در تعریف (علت)صحیح است؟
1-علت آن چیزی است که شئ دیگری باآن رابطه ی بعداز وجود داشته داشته باشد
2-علت آن چیزی است که در وجود خود نیازمند به چیز دیگرباشد
3-علت آن چیزی است که تمام هستی و واقعیت معلول دررابطه باآن محقق شود
4-علت آن چیزی است که با معلول مرتبط است
 49)این سخن که(موصوف بودن موجود به این که بعداز عدم ونیستی به فعل فاعل و اثر جاعل و علت ربطی ندارد)از....... بوده که موید نظریه ی........ ورد نظریه ........در بحث ملاک نیاز مندی معلول به علت است؟
1- ابن سینا – حدوثی متکلمان – امکان ذاتی فلاسفه            2-فارابی – حدوثی متکلمان – امکان ذاتی فلاسفه
3-ابن سینا – امکان ذاتی فلاسفه – حدوثی متکلمان               4-فارابی – امکان ذاتی فلاسفه – حدوثی متکلمان
50)محکم ترین وکوتاه ترین دلیل در نفی تسلسل از........ است که درآن ازاصل...... استفاده شده است؟
1-فارابی – وجوب وامکان                   2-ابن سینا – وجوب وامکان
3-فارابی – تقدم علت بر معلول              4-ابن سینا- تقدم علت برمعلول
51)دانشی که درباره ی موجود ازآن حیث که موجود است بحث می کند کدام دانش است و کهن ترین مسئله ی آن چه مسئله ای است؟
1-کلام – علت ومعلول                2-فلسفه – حادث وقدیم         3-فلسفه – علت و معلول                4-کلام – حادث و قدیم
52)ازنظر متکلمان اسلامی ملاک نیاز معلول به علت ........ است که این نظریه به نظریه ی........ معروف بوده وبر این اساس .......قدیم است و ..........حادث.
1-حادث بودن – حدوث – خداوند وماوراء الطبیعت – طبیعت  
2- ممکن الوجود بودن – امکان ذاتی – خداوندوماوراء الطبیعت- طبیعت
3-ممکن الوجود بودن – امکان ذاتی – خداوند – جهان
4-حادث بودن – حدوث – خداوند – جهان
53)قاعده ی (ترجیح بلا مرجح است)تعبیر دیگری از ....... است وقاعده ی الواحد تعبیر دیگری از ........ است که هر یک به ترتیب وجود........و......... در جهان هستی را ضروری می نماید.
1-علیت – سنخیت – عامل درونی – نظم و هماهنگی                    2- علیت – وجوب – ضرورت – نظم وهماهنگی
3- سنخیت – وجوب – نظم و هماهنگی – ضرورت                      4- علیت – سنخیت – عامل بیرونی – نظم و هماهنگی
54)کدام علت است که ضرورت بخش وجود معلول است و خاصیت آن چیست؟
1-علت تامه – شرط لازم برای وجود معلول است                       2-علت ناقصه – شرط لازم برای وجود معلول است
3-علت تامه – شرط لازم و کافی برای تحقق معلول است             4-علت ناقصه – شرط کافی برای تحقق معلول است
55)ارتباط و پیوستگی موجودات جهان ونظام معین هستی به ترتیب از کدام یک از اصول زیر نتیجه گیری می شود؟
1- ضرورت- سنخیت                                           2-علیت – سنخیت
3- سنخیت – علیت                                              4-سنخیت – ضرورت
56)جمله ی (علل معین را معلول های معینی است)بیانگر چه اصلی است؟
1-امتناع تسلسل              2-سنخیت علت و معلول                       3-علت غایی                           4-علیت
57)برای انسانی که داری استعداد فکر کردن است مهمترین عاملی که اورا در مجرای تفکر می اندازدادراک کدام اصل فلسفی است؟
1- امکان و وجوب                2-حادث و قدیم                            3-علت و معلول                        4-وحدت و کثرت
58)آیه ی شریفه ی(فلن تجد لسنت الله تبدیلا ولن تجد لسنت الله تحویلا.)با توجه به معنای (سنت) بیش ازهرچیز موید کدام اصل فلسفی است؟
1-سنخیت               2-علیت                               3-ضرورت                               4-واقعیت
59)کدام اصل یا قاعده ی عقلی از مبانی
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: سه شنبه 14 آذر 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

نکات مهم و کلیدی
فلسفه سال سوم متوسطه به همراه نمونه سوالات نهایی
                        درس  اول -  فلسفه چيست ؟
نكات:
-- فلسفه ريشه يوناني دارد و معرب كلمه فيلوسوفيا است.
-- فيلو سو فيا از دو كلمه فيلو(دوستداری) و سوفيا(دانايی) تشكيل شده است.
-- اولين كسی كه خود را فيلوسوفوس ناميد فيثا غورث بود.
-- سوفسطائیان نام گروهی است دريونان پيش از سقراط.
-- كلمه سوفيست درابتدا به معنای دانشمند به كارمي رفت ولی به تدريج مفهوم مغالطه كار به خود گرفت .
-- كلمه فيلسو فوس(فيلسوف) به معنای دانشمند و كلمه فلسفه به معنای دانش است.
-- افلاطون نیز سقراط را با لقب فیلو سوفوس یاد کرده است.
-- سقراط به دلیل تواضع و فروتنی و برای هم ردیف نشدن با سوفیست ها مایل نبود او را سوفیست بخوانند
عقايد سوفيست ها:
-- سوفیست ها کسانی بودند که برای حقیقت و واقعیت ارزشی جدای از ادراک آدمی قائل نبودند
-- اين گروه ادراك انسان را مقياس حقيقت و واقعيت می گرفتند.
--  مي گفتندهركس هرچه خودش بفهمد همان واقعيت و حقيقت است.
اصطلاح فلسفه در بين مرد م:
       كلمه فلسفه در بين مردم به معنای دليل حادثه ها و توضيح و تبيين آنهاست به عبارت ديگر: به معناي تبيين عقلانی   يك واقعه يا پديده است.
      پس بين فلسفه رايج بين مردم و فلسفه به معناي يك علم خاص ، تبيين عقلانی واقعه يا پديده ها مشترك است.
انسان به دنبال فلسفه می رود؟
1-انسان پيوسته می كوشد تابا عقل خود به راز و رمزحواد ث وپديده های طبيعی اجتماعی تاريخی و... پي ببرد وازحقايق آنها آگاه شود.(گشودن راز و رمزپديده ها و حوادث)
2-انسان هميشه در مقابل حوادث جهان دچار حيرت می شود و برای از بين بردن اين حيرت و فهم حقايق به سوی فلسفه مي رود.(از بين بردن حيرت و فهم حقايق)
ارسطو در این باره می گوید:اعجاب و حیرت است که نخستین اندیشمندان و همچنین مردم امروز را به بحث های فلسفی کشانیده است.
 
رابطه فلسفه و علوم طبيعی و تجربی
علوم تجربی : مجموعه منظمی از نتایج تلاش های انسان برای درک بهتر پدیده های طبیعت است
        علوم طبيعی (فيزيك.شيمی.زيست شناسی) بر چند اصل مهم استوار است كه اين اصول لنگر گاه و ستونهاي محكم محافظ اين علوم هستند که عبارتند از:
1-   واقعیت داشتن جهان. یعنی عناصر جهان ساخته و پرداخته ذهن آدمی نیستبلکه مجموعه ای از امور واقعی است
2-   قابل شناخت بودن طبيعت. آدمی قادر به شناخت جهان طبیعت و موجودات و قوانین حاکم بر جهان است .
3-   درستی روش تجربه و آزمايش.
        چند نکته: - علوم تجربی مجموعه منظمی از تلاش ها و نتایج انسان است برای درک بهتر پدیده ها
                -دانشمندان قبول دارند که در کشف اسرار و قوانین طبیت می توان به حواس انسان می توان اعتماد کرد
4-   يكسان ويكنواخت عمل كردن طبيعت :
                                                            الف:طبيعت هميشه به صورت يكنواخت و مشابه عمل می كند.
                                                             ب :يعني در شرايط مشابه نتايج مشابه بدست مي آيد.
5-   تبعيت همه موجودات از اصل عليت : همه موجودات جهان از یک اصل کلی و عام به نام علیت ( هر معلولی علتی دارد) تبعیت می کنند.
             چند نکته در مورد اصل علیت
                 - در همه علوم براي بيان قوانين از مفاهيم علت و معلول استفاده می شود
                 - در پرتو قائده ی مهم عليت است كه تمام تحقيقات علمي معنا پيدا می كند
                 - همه ی قوانين علمی بر پايه عليت بنا شده است
                 - معنای عليت اين است كه : امكان ندارد هيچ حادثه ای در جهان بي علت اتفاق بی افتد و يا مو جودی خود به خود يا بدون يك عامل ديگر بوجود آيد يعنی (هر معلولي علت دارد)
 درست است كه اصول ذكر شده در بالا پايه های اصلي علوم طبيعی هستند ولي هيچ كدام از آنها در علوم طبيعی مورد بحث قرار نمی گيرند و اثبات اين اصول به وسيله ی فلسفه ی علوم طبيعي است.
        خلاصه: فلسفه ی علوم طبيعي اصول محافظ اين علوم را مورد برسي قرار داده و با تبيين عقلانی اثبات می كند و در اختيار دانشمندان علوم طبيعی قرار مي دهد.
 
 چند نکته پایانی
1-   فلسفه عهده دار تحقیق در مبانی اصول و تکیه گاه های علوم است و برای آنها شالوده مطمئن ایجاد می کند
2-   تبیین عقلای ، همانم معنای مشترکی است که بین کاربرد فلسفه در گفتگو های روز مره و کاربرد آن به عنوان یک دانش خاص وجود دارد .
3-   هرگاه انسان یک موضوع را با روش عقلی و منطقی بررسی می کند و سعی دارد ابعاد آن را بشناسد کاری فلسفی کرده است.
4-   فلسفه ، علوم طبیعی و دانش های تجربی را مقابل خود قرار می دهد و در بار ه آنها به تحقیق و تعمق می پردازد تا مبادی و نقاط اتکاء علوم و همچنین روش آنها را مورد بررسی و تبیین عقلانی قرار دهد.
5-   مفهوم قانون به ما می فهماند که هیچ موجود یا حادثه ای در عالم بدون علت بوجود نمی آید.
 
                               نمونه سوالات امتحانات نهایی
‌‌1ـ ريشه‌ي لفظ فلسفه چيست و به چه معنا است؟
2ـ فيلوسوفوس به چه معنا است و اولين كسي كه خود را فيلوسوفوس ناميد كه بود؟
3ـ افلاطون چه كسي را فيلوسوفوس ناميد؟
4ـ ـ معني اصلي و معني رايج دو واژه‌ي«فيلو سوفيا» و «فيلوسوفوس» را بنويسيد.
5ـ سوفيست‌ها چه كساني بودند و چه عقايدي داشتند؟
6ـ ـ لفظ سوفيست به چه معناست و عقيده‌ي آنها را بيان كنيد.
7ـ سوفيست‌ها چگونه استدلال می كردند؟
8ـ‌ ـ سوفيست يعني …………… و سوفيست‌ها در استدلال‌هاي خود …………… مي‌كردند.
9ـ معني اصلي و معني رايج كلمه‌ي «سوفيست» چيست؟
10ـ كلمه‌ي «سفسطه» از چه لفظي گرفته شده و معناي رايج آن چيست؟
11ـ ـ سوفيست در ابتدا به چه معنا بود؟ سپس چه معنايي به خود گرفت؟
12ـ ـ معناي كلمات فيلوسوفوس، سوفيست، سفسطه را بنويسيد.
13ـ چرا سقراط مايل نبود او را سوفيست بنامند و او خود را چه ناميد؟
14ـ معني اصلي و معني رايج كلمه‌ي فيلوسوفوس چيست؟
15ـ ـ كلمه‌ي فيلوسوفوس كه در اصل به معني دوستداري دانايي بود رفته رفته به مفهوم . . . ارتقاء يافت و كلمه‌ي فلسفه مرادف با . . . . شد.
16ـ اصطلاح فلسفه در بين مردم به چه معنايي است؟با مثال توضيح دهيد.
17ـ ـ مردم در چه زماني اصطلاح فلسفه را به كار مىبرند؟
18ـ ـ معمولاً مردم در چه زماني سؤال « فلسفه‌ي اين امر چيست» را مطرح مي‌كنند؟
19ـ ـ ذهن انسان در چه صورتي به كنجكاوي در باره‌ي فلسفه‌ي برخي امور مي‌پردازد؟
20ـ معناي مشترك بين دانش فلسفه و فلسفه در اصطلاح مردم چيست؟
21ـ از نظر ارسطو چه چيز انسان را به سوي بحثهاي فلسفه می كشاند؟
22ـ ـ چرا انديشمندان و همچنين مردم عادي به سراغ بحثهاي فلسفي مي‌روند؟
23ـ كاربرد مفاهيمي مانند فلز و راديم بيانگر چيست؟
24ـ ـ كاربرد مفاهيمي مانند فلز و راديم بيانگر كدام اصل فلسفي است؟
25ـ ـ كاربرد مفاهيمي همچون اسيد، بار الكتريكي توسط دانشمندان علوم تجربي بيانگر چه اصول پذيرفته شده‌اي از جانب آنهاست؟
26ـ ـ اصل واقعيت داشتن جهان را توضيح دهيد.
27ـ منظور از علم تجربي و روش تجربي چيست؟ توضيح دهيد.
28ـ روش مطمئن براي كشف اسرار طبيعت از نظر دانشمندان علوم تجربي چه روشي است؟
29ـ اصل يكنواخت عمل كردن طبيعت را توضيح دهيد.
30ـ ـ مفهوم قانون چه چيز را به ما مى فهماند؟
31ـ منظور از رابطه‌ي عليت چيست؟
32ـ ـ اصل تبعيت همه‌ي موجودات از قانون عليت را با يك مثال توضيح دهيد
33ـ اصول و مباني فلسفي علوم طبيعي را نام برده و بنويسيد تحقيق در باره‌ي اين اصول به عهده‌ي كدام دانش است؟
34ـ ـ اصول مشتركي كه در همه‌ي علوم پذيرفته شده‌اند و ريشه‌ي فلسفي دارند كدامند؟
35ـ ـ اصول و مباني مهم تحقيقات تجربي چگونه قابل اثبات هستند؟
36ـ ـ توضيح دهيد كه چه نوع تلاشي را مي‌توان يك كار فلسفي قلمداد كرد؟
37ـ كار فلسفه‌ي علوم طبيعي را توضيح دهيد.
 
 
درس دوم
رابطه ی فلسفه و علوم انساني
 
         علوم انسانی در رشته های مختلف بسته به این که چه تصوری از انسان داشته باشند ، با هم تفاوت دارند ، دانش مندان علوم انسانی در باره حقیقت و ماهیت انسان عقایدی دارند که اثبات آن از را تجربه امکان پذیر نیست ( مادی و یا غیر مادی بودن وجود انسان )
         در حقیقت همین عقاید اساس و شالوده نظریات علمی در رشته های مختلف علوم انسانی است
         کار فلسفه بررسی این عقاید و استحکام شالوده های علوم انسانی است  
    
 رابطه ی فلسفه با روانشناسي :
تعريف روانشناسي:روان شناسي علمي است كه درآن ، حالات رواني و رفتاري آدمي بررسي مي شود
دو مسئله اي كه فلسفه را با روان شناسي ارتباط مي دهد عبارتند از:
1 -   مسئله ي روح : بعضي از روان شناسان پيرو  فلاسفه اي  هستند كه انسان را صاحب يك روح غير مادي مي دانند  اينها  نظرياتشان  با روان شناسان ديگر كه پيرو فلاسفه ي ديگر هستند فرق مي كند.
2_شناخت يا معرفت: مسئله ي شناخت يا معرفت با اينكه از بحث هاي مهم فلسفه است يكي از افعال رواني انسان است و در روان شناسي هم مطرح مي شود.
رابطه فلسفه با جامعه شناسي:
تعريف جامعه: جامعه عبارت است از اجتماع گسترده ي از مردم با عقايد و سنت ها و منافع مشترك که  براي رسيدن به هدف مشترك خود آگاهانه با هم همکاری دارند .
دو مسئله اي كه فلسفه را با جامعه شناسي ارتباط مي دهد عبارت اند از:
1-     اصالت فرد و اصالت جامعه: درجامعه شناسي اينكه فرد  افراد جامعه اصالت دارند يا اينكه جامعه وجودي مستقل و اصيل جدای از افراد آن دارد در جامعه شناسي مطرح است و اين بحث خود به خود يك بحث فلسفي است.
2-     انسان و پايگاه طبقاتي او :بعضي از فلاسفه معتقدند كه انسان آزاد است و پيرو نظام طبقاتي نيست بعضی فلاسفه ي ديگر اعتقاد دارند كه انسان تابع پايگاه طبقاتي خود است و نمي تواند از طبقه ي خود فراتر رود جامعه شناساني كه پيرو هر گروه اين فلاسفه باشند نظريه هايشان در اين بحث روانشناسي فرق مي كند و آزاد بودن انسان يا تابع شرايط پايگاه طبقاتي خود بودند يك بحث فلسفي است.
اعتقاد مکتب مارکسیسم در باره انسان و پایگاه طبقاتی او
1-   هر فرد بسته به این کهدر کدام یک از طبقات اقتصادی جامعه قرار دارد و یا در کدام دوره زندگی می کند ، دارای فرهنگ ، ارزش ها و آرمان های خاص است.
2-   در این مکتب انسان همانند یک قطعه موم فرض شده استکه در دست شرایط اقتصادیو اجتماعی زمانه خود شکل می گیرد .
 اعتقاد فیلسوفان الهی در مقابل مکتب مارکسیسم
1-   انسان دارای روح غیر مادی و مطابق فطرت الهی خود ،صاحب اراده آزاد است .
2-   این انسان می تواند خود را از قید و بند پایگاه طبقاتی رها سازد و با ارزیابی اندیشه ها در ترازویعقل ، برای خود فرهنگ خاصی را انتخاب کند.
 
رابطه ي فلسفه وعلم سياست (حكومت داري):
اينكه حكومت چيست و حق چه كسي است نياز به تبيين عقلاني دارد و مربوط به حوزه ي فلسفه ي علم سياست است.
نظر ماركسيسم در مورد حكومت :
اين مكتب اعتقاد دارد كه حكومت حق طبقه ي پرولتاريا(كارگر) است و هر چه كارگران بگويندمشروعيت سياسي دارند.
(نظر جامعه شناسان غربي در مورد حكومت (دموكراسي يا مردم سالاری):
حكومت متعلق به اكثريت مردم جامعه است و اقليت بايد تابع اكثريت باشد .
نظر اسلام در مورد حكومت :
در اسلام حكومت از آن خداست و كسي مشروعيت سياسي (ولايت) پيدا مي كند كه حكم خدا را بيان مي كند .
حكومت ديكتاتوري يا استبدادي:
در اين نوع حكومت فرد ديكتاتور به عنوان حاكم هر چه بگويد يا بخواهد بايد اجرا شود.
 
رابطه ي فلسفه و علم اخلاق :
در علم اخلاق مسائل زير مطرح مي شود:
              الف: چه كاري خوب و چه كاري بد است.
              ب:چه كاري را بايد وچه كاري را نبايد انجام داد.
              ج:ارزش هاي اخلاقي نسبي هستند تابع فرد هستند يا تابع جامعه
پاسخ گوئي به اين سوال ها نياز به يك مبناي اخلاقي داردكه جاي بحث آن در فلسفه ي علم اخلاق است. از آنجا که فیلسوفان استدلال می کنند که چه چیز خوب و چه چیز بد است ، سعی دارند در فلسفه علم اخلاق یک شالوده و مبنای عقلانی پیدا کنند .
رابطه ي فلسفه و هنر:
          اينكه چه چيزي زيبا و چه چيزي زشت است يا اينكه بشر حقيقت زيبايي را مي فهمد يا نه ویا اینکه ماهیت زیبایی چیست و یا فرق یک هنر مند با دیگران چیست .
          همه این سوالات  محتاج به تبيين عقلاني است و جاي طرح آن در فلسفه ي هنر است
رابطه ي فلسفه و علم حقوق:
مسائل زير در علم حقوق مطرح است:
الف:جرم چيست؟
ب:چه كسي بايد براي مجازات مجرمان قانون وضع كند.
ج: چرا مجرمين بايد مجازات شوند
اگر فیلسوفی انسان را صاحب اراده آزاد بداند ، خود انسان را مجرم و مقصر خواهد دانست و بر عکس اگر فیلسوفی انسان را مجبور و تابع شرایط اجتماعی و اقتصادی بداند نظرش در باره جرم و مجرم فرق خواهد داشت.
تمام اين مسائل نياز به تبيين عقلاني دارد و جاي طرح آن در فلسفه ي علم حقوق است.
                                   نمونه سوالات امتحانات نهایی
1ـ به طور كلي چه ارتباطي ميان علوم انساني و فلسفه وجود دارد؟
2ـ علم روانشناسي را تعريف كنيد.
3ـ ارتباط فلسفه با روانشناسي را در زمينه‌ي «روح» بنويسيد.
4ـ ـ بحث شناخت در فلسفه پيرامون چه موضوعي است و اين بحث چگونه با علم روانشناسي ارتباط پيدا مي‌كند؟
5ـ ـ در جمله‌ي ذيل جاي خالي را با عبارت مناسب پر كنيد:
        در بحث شناخت يا معرفت در فلسفه از قواعد ذهن در شناخت عالم خارج و . . . سخن به ميان مىآيد
5ـ دو مورد ازمسائلي كه فلسفه و جامعه‌شناسي را به هم مربوط مي‌سازد بيان كنيد.
6ـ ـ نام دو مسئله از مسائل جامعه‌شناسي را كه ريشه در بينش فلسفي جامعه‌شناسي دارد بنويسيد.
 7ـ جامعه را تعريف كنيد.
8ـ ارتباط فلسفه و علم جامعه‌شناسي را در باره‌ي بحث اصالت فرد و اصالت جامعه توضيح دهيد.
9- ـ بحث «اصالت فرد و اصالت جامعه» چگونه فلسفه و جامعه‌شناسي را به هم مرتبط مي‌سازد؟
10- عقيده‌ي مكتب فلسفي ماركسيسم در باره‌ي انسان و پايگاه طبقاتي او چيست؟
11- عقيده‌ي فيلسوفان الهي در باره‌ي انسان و پايگاه طبقاتي او چيست؟
12 ـ مشخص كنيد عبارات ذيل كدام‌يك صحيح و كدام‌يك غلط است؟
     الف ـ مكتب فلسفي ماركسيسم معتقد است انسان داراي اراده‌اي آزاد است.
     ب ـ مكتب اسلام معتقد است انسان وابسته به پايگاه طبقاتي‌اش است.
     ج ـ مكتب فلسفي ماركسيسم معتقد است انسان وابسته به شرايط اقتصادي و اجتماعي است.
13- نحوه‌ي ارتباط فلسفه و علم سياست را توضيح دهيد.
14 ـ توضيح دهيد انسان چه وقت وارد حوزه‌اي از معرفت به نام فلسفه‌ي علم سياست مي‌شود؟
15- مسئله‌ي‌ مهم در علم سياست چيست؟
16- ماركسيسم حكومت را حق چه كسي مىداند؟
17- جامعه‌شناسان غربي حكومت را حق چه كسي مىدانند؟
18- اسلام حكومت را حق چه كسي مىداند؟
19 ـ ماركسيسم حكومت را حق ……… مي‌داند و در اسلام حكومت و اقتدار تنها از آن ……… است.
20- حكومت ديكتاتوري چگونه حكومتي است؟
21- نظر ماركسيسم و اسلام را درباره‌ي حكومت نوشته سپس نحوه‌ي‌ ارتباط فلسفه و علم سياست را بيان كنيد.
22- نحوه‌ي ارتباط فلسفه و علم اخلاق را توضيح دهيد.
23- ـ تفاوت علم اخلاق و فلسفه‌ي اخلاق چيست؟ توضيح دهيد.
25 ـ هدف از فلسفه‌ي علم سياست و فلسفه‌ي علم اخلاق چيست؟
26- ـ در عبارات ذيل جاهاي خالي را با كلمات مناسب پر كنيد:
الف ـ اينكه حكومت حق چه كسي است بايد به حوزه‌اي از معرفت كه همانا . . . است وارد شويم.
ب ـ در علم . . . به انسان توصيه مي‌شود كه راستگو باشد، و براي تبيين عقلاني اين مسئله در (راستگويي) بايد به حوزه‌ي ديگري به نام … وارد شويم.
27- نحوه‌ي ارتباط فلسفه و هنر را توصيح دهيد.
28- نحوه‌ي ارتباط فلسفه و علم حقوق را توصيح دهيد.
29 ـ تبيين اين سؤال كه «چرا اشخاص بايد مجازات شوند» به عهده‌ي چه علمي است.
30 ـ چه عاملي سبب مي‌شود كه نظر فيلسوفي با فيلسوف ديگر درباره‌ي جرم و مجرم و مجازات فرق كند؟
31 ـ هر يك از سؤالات زير در چه علمي مورد بحث قرار مي‌گيرد؟
     الف ـ فرق يك هنرمند با ديگران چيست؟                          ب ـ چرا راستي و درستي خوب است و دروغ و خيانت بد؟
     ج ـ چه كسي بايد براي مجارات قانون وضع كند؟                 د ـ حكومت بر مردم حق چه كسي است؟
32 ـ هر يك از سؤالات زير در چه علمي مورد بحث قرار مي‌گيرد؟
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: چهار شنبه 26 مهر 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

                      
                                                طراحي فعاليت هاي آموزشي
طرح درس روزانه شامل پيش بيني مجموعه فعاليت هايي است که معلم از پيش براي رسيدن به يک يا چند هدف آموزشي در يک جلسه تدريس، تدارک مي بيند. طرح درس جلسات آموزشي سبب مي شود که معلم فعاليت هاي آموزشي را به ترتيب و يکي بعد از ديگري در مراحل و زمانهاي مشخص و به شيوه اي منطقي اجرا کند و نتايج حاصل از آن را براي تدريس در مراحل بعدي آموزش، مورد استفاده قرار دهد. در واقع طراحي هر جلسه آموزشي، سازماندهي و ارزيابي دائمي جريان فعاليت هاي ياددهي - يادگيري را سبب مي شود.
در طول برنامه هاي آموزشي، گاهي، وقت و تلاش زيادي به دليل تکراري بودن مطالب و فعاليتها به هدر مي رود و يا حذف عمومي يا غيرعمدي بعضي مطالب ضروري به دليل کمبود وقت و يا فعاليت هاي بيهوده، به جريان آموزش آسيب مي رساند. مهمترين کارکرد طراحي آموزشي آن است که از تکرار مطالب بيهوده و حذف موارد ضروري جلوگيري مي کند.
طرح درس جزئيات لازم براي آموزش يک يا چند درس در مورد يک موضوع را تعيين مي کند. درسها ممکن است کوتاه و سي دقيقه اي باشند و چند ساعت به طول بينجامد. محتوا، سن، بلوغ ذهني و فعاليت هايي که دانش آموزان بايد انجام دهند. از عواملي هستند که مدت زمان تدريس را مشخص مي سازند البته بدون نوشتن و تدوين برنامه و طرح درس هم مي توان کلاس درس اداره کرد؛ اما اگر معلم مي خواهد از کارآيي مؤثر در فرآيند تدريس برخوردار باشد. بايد طرح درس خود را دقيقاً تنظيم نمايد. در تنظيم طرح درس، اهداف رفتاري، انتخاب محتوا و فعاليت هاي آموزشي بايد در هسته مرکزي آن قرار گيرند. از فوايد توجه به سازه هاي فوق در فرآيند طراحي، موارد زير را مي توان نام برد:
1. به معلمان در فرآيند تدريس کمک مي کند.
2. براي انتخاب مواد آموزشي، بسيار مفيد مي باشد.
3. در تعيين تکاليف درسي تک تک دانش آموزان مؤثر است.
4. براي انتخاب و ساختن سؤالهاي ارزشيابي، ارزشمند هستند.
5. در خلاصه کردن و اعلام نتايج ارزشيابي به معلم کمک مي کند.
6. در "خود ارزيابي" دانش آموزان عامل بسيار مفيدي است.
7. دانش آموزان را به ياد گيرندگاني خودکفا تبديل مي کند.
علاوه بر موارد فوق، دلايل مختلفي براي اثبات لزوم تهيه طرح درس وجود دارد. يک طرح درس خوب نوشته شده معلم را قادر مي سازد که در طول دوره ي آموزشي خود به دقت در مورد همه چيز فکر کند. در تنظيم و انتخاب منابع مورد نياز کمک بزرگي محسوب مي شود و مي تواند معلم را در زمينه هاي زير ياري دهد:
1.انگيزه هاي لازم را ايجاد کند.
2. بر قسمتهاي مختلف درس از جمله تجارب يادگيري دانش آموزان به نحو مطلوب تأکيد کند.
3. اطمينان دهد که کليه اطلاعات مورد نياز دانش آموزان در درس گنجانده شده است.
4. امکان استفاده از وسايل آموزشي را فراهم مي سازد.
5. طرح سؤالهاي مناسب را پيش بيني مي کند.
6. تدريس معلم براساس برنامه اي منظم و از پيش تعيين شده انجام مي شود.
 
معلمان کارآمد معمولاً تلاش مي کنند طرح درس، دقيق با جزئيات کامل بنويسند و براساس آن فعاليت هاي آموزشي را دنبال مي کنند. البته گاهي مي توان از طرح درسهايي که معلمان با تجربه نوشته اند استفاده کرد؛ اما بهتر است معلمان طرح درسهاي مورد نظر را خود شخصاً تنظيم نمايند و در طول دوره هاي آموزشي همواره به اصلاح و تکميل آن بپردازند. طرح درس به دليل اين که مراحل تدريس را مشخص مي کند، راهنماي معلم در فرآيند تدريس است. يک طرح درس شامل فهرستي است که در هر ستون آن يکي از مراحل تدريس به شرح زير نوشته مي شود:
1. هريک از واحدها و يا درسها و زماني که بايد صرف آن شود.
2. فعاليت هايي که دانش آموزان بايد در آن درس يا واحد يادگيري انجام دهند.
3. مطالبي که بايد به وسيله ي معلم به دانش آموزان ارائه شود.
4. نکات کليدي موجود در محتواي کتاب درسي يا ساير منابع مورد استفاده ي دانش آموزان مشخص مي شود.
5. وسايل يا فعاليت هاي آموزشي مانند فيلمها، بازديدهاي علمي ... و همچنين فعاليت هاي مربوط به ارزشيابي دانش آموزان را مشخص مي کند.
رعايت مراحل و نکات زير براي تدوين يک طرح درس خوب لازم و ضروري است:
1- موضوع يا عنوان درس
عنوان درس بايد به طور دقيق نوشته شود؛ مثلاً اگر عنوان درس را «دماسنج» بگذاريم، عنوان گويايي نيست، بلکه بهتر است بنويسيم: «چگونه مي توان از دماسنج استفاده کرد» يا «طريقه ي استفاده از دماسنجها». معلم هر اندازه به تجزيه و تحليل موضوعات مسلط باشد بهتر مي تواند براي آن، عنوان مناسب انتخاب کند.
2- تعيين و نگارش عناوين فرعي يا رئوس مطالب
پس از تعيين و نوشتن موضوع درس، طراح بايد عناوين فرعي موضوع درس را مشخص سازد، ترتيب و توالي مناسب عناوين فرعي همواره بايد مورد توجه قرار گيرد. عناوين فرعي، بهترين راهنماي نگارش هدفهاي جزئي است؛ زيرا براساس هر عنوان فرعي مي توان يک هدف جزئي نوشت.
3- نوشتن هدف کلي درس
نوشتن هدف کلي يک جلسه تدريس، همانند هدف کلي يک دوره ي آموزشي است؛ اما در قالب يک موضوع محدود، تحقق مجموع هدفهاي کلي جلسات بايد موجب تحقيق اهداف کلي دوره شوند. به عبارت ديگر اهداف کلي هر جلسه ي تدريس، عناصر يا مراحل رسيدن به اهداف کلي دوره را مشخص مي کنند. در نوشتن هدف کلي هر جلسه نيز معمولاً از افعال کلي استفاده مي شود. ذکر شرايط و معيار در اين نوع از اهداف ضرورتي ندارد.
4- نگارش و تنظيم هدفهاي جزئي درس
ساده ترين راه نوشتن اهداف جزئي يک درس، اين است که براساس هر موضوع فرعي يک هدف جزئي نوشته شود. ماهيت اهداف جزئي همانند هدف کلي درس است؛ اما در قالب موضوعي ريزتر و محدودتر. به عبارت ديگر، هدفهاي جزئي درس، اهداف زيرمجموعه هدف کلي درس مي باشند. دقت در نوشتن اهداف جزئي و تنظيم درست توالي آن، مي تواند موجب نظم بيشتر فعاليت هاي آموزشي شود و در نهايت، تحقق هدف کلي را تضمين نمايد.
 
5- نگارش و تنظيم هدفهاي رفتاري درس
پس از نوشتن هدفهاي جزئي، طراح بايد هدفهاي جزئي را تبديل به هدفهاي رفتاري نمايد. هدفهاي رفتاري هر جلسه تدريس بايد با توجه به شرايط، ضوابط و امکانات متناسب با سطوح مختلف حيطه هاي يادگيري تنظيم شود. سپس براساس سلسله مراتب از آسان به مشکل و يا به صورت پيش نياز و پس نياز مرتب گردد. در هدفهاي رفتاري: عملکرد (نوع رفتار)، شرايط و معيار دقيقاً بايد مشخص شود.
6- تعيين رفتار ورودي دانش آموزان
پس از نوشتن هدفهاي رفتاري درس، رفتار ورودي دانش آموزان يا پيش نيازهاي تحقق هدفهاي رفتاري بايد مشحص شوند. گروهي معتقدند كه ابتدا بايد رفتارهاي ورودي دانش آموزان در بررسي، مشخص و سپس هدفهاي رفتاري نوشته شوند. چنين رويكردي در نظامها يا دوره هايي صادق است كه محتوا و كتاب مشخصي ارائه نشده باشد و معلم كاملاً در انتخاب و سازماندهي مطالب درسي آزاد باشد. در نظام آموزشي ايران به دليل متمرکز بودن، اجراي چنين پيشنهادي تقريباً غيرممکن است.
7- ارزشيابي تشخيصي
اغلب سؤال مي شود که معلمان چگونه مي توانند اطلاعات پيش نياز يا رفتار ورودي دانش آموزان را تشخيص دهند؟ اين امر توسط ارزشيابي تشخيصي ممکن مي باشد.
معلم بر اساس تخصص و مهارتي که دارد بايد ابتدا رفتار ورودي را پيش بيني کند و سپس براساس دانش پيش نياز درس مورد تدريس، سؤالهايي طرح نمايد. سؤالهاي طرح شده بايد در ستون ارزشيابي طرح درس نوشته شود. اين سؤالها قبل از تدريس بايد از دانش آموزان پرسيده شوند، تا وجود يا عدم وجود پيش نياز مشخص شود. در صورت عدم تسلط دانش آموزان بر پيش نياز درس مورد تدريس، مخصوصاً زماني که موضوع درس با موضوعات قبلي و بعدي ارتباط تسلسلي داشته باشد، حتماً بايد رفتار ورودي ترميم گردد.
8- نگارش مراحل اجراي تدريس
در آموزشهاي مستقيم تنظيم نحوه ي ارائه محتوا به ترتيب اهميت به چند مرحله به شرح زير تقسيم مي شود:
الف- مرحله ي آمادگي
مرحله ي آمادگي خود، شامل قسمتهاي زير مي باشد:
-آمادگي معلم
بديهي است براي انجام هر کاري بايد آمادگي داشت. موضوع تدريس نيز نمي تواند از اين قاعده مستثني باشد. معلم بايد پيش بيني کند که در کلاس درس چه فعاليتي را مي خواهد انجام دهد و چگونه مي خواهد کلاس را شروع کند؟ چگونه مي خواهد در کلاس درس انگيزه ايجاد کند و اين انگيزه را تا پايان کلاس استمرار بخشد و سرانجام چگونه مي خواهد کلاس را به پايان برساند؟
-آمادگي دانش آموزان
اگر دانش آموزي به درس معلم توجه نکند و در اجراي فعاليت هاي آموزشي با او همکاري ننمايد، عمل تدريس به مفهوم واقعي آن، صورت نخواهد گرفت. توجه دانش آموزان و همکاري آنها مستلزم آماده شدن براي فعاليت است. تجربه نشان داده است که در آغاز ورود به کلاس، اغلب دانش آموزان هنوز متوجه مسائلي هستند که قبل از آمدن به کلاس افکار آنها را به خود مشغول داشته است. در شروع کلاس، معلم موظّف است توجه و افکار دانش آموزان را به طور جدي متوجه کلاس و فعاليت هاي مورد نظر نمايد. معلمان با تجربه در اين مرحله از روشهاي مختلفي استفاده مي کنند.
علاوه بر موارد ذکر شده، معلم بايد قبل از ورود دانش آموزان به کلاس درس مجموعه وسايل آموزشي مورد نياز را در کلاس آماده نمايد. چنانچه در کاربرد بعضي از وسايل مهارت چنداني نداشته باشد، بايد قبل از رفتن به کلاس و به کارگيري وسايل در حضور دانش آموزان، تمرين لازم را انجام دهد تا مهارت مورد نظر را کسب نمايد. معلم نه تنها بايد وسايلي را که خود براي تدريس لازم دارد آماده کند، بلکه بايد وسايلي را که دانش آموزان براي کسب تجارب و انجام دادن تمرين بدان نيازمندند، نيز تهيه کرده، در اختيار آنان قرار دهد.
 
ب- مرحله معرفي و بيان هدفهاي صريح آموزشي
معلم پس از جلب توجه دانش آموزان، بايد موضوع درس و اهداف آنها را به دانش آموزان معرفي کند. معرفي درس و اهداف آن بايد به گونه اي صورت گيرد که متناسب با ساختار شناختي دانش آموزان باشد.
معرفي درس و هدفهاي رفتاري آن، دانش آموزان را براي آشنايي با تجارب يادگيري و سعي در دستيابي به آنها آماده مي سازد. معلم بايد انتظارات خود را از دانش آموزان، بسيار ساده، روشن و مشخص بيان کند. زمان اختصاص داده شده براي معرفي درس نبايد بيش از 3 تا 5 دقيقه وقت کلاس را بگيرد.
 
ج- مرحله ي ارائه درس
در مرحله ي ارائه درس، محتواي مورد آموزش بايد دقيقاً مشخص شود. از روشهايي چون سخنراني، بحث گروهي، نمايش تصاوير، پرسش و پاسخ و ... به عنوان روشهايي که براي آموزش هر قسمت لازم است، استفاده شود. معلم بايد اطمينان حاصل کند که بخشهاي مختلف محتوا با يک روال منطقي ارائه خواهد شد و هيچ نکته نامفهومي در ميان مطالب ارائه شده وجود نخواهد داشت. زمان لازم براي هر قسمت به طور دقيق مشخص شود. ارائه محتوا در حقيقت قسمت اصلي کار تدريس و شامل دو عامل جدا ناشدني است:
1- سازماندهي کليه محتواي درس و توالي آنها بايد رعايت شود.
2- روش آموزش قسمتهاي مختلف مشخص شود.
به طور مثال معلم بايد حداقل نکات زير را پيش بيني کند:
الف) سؤالهايي که بايد پرسيده شوند.
ب) در هنگام بحث دلايل لازم پيش بيني شود.
ج) در حدود 5 تا 10 دقيق فيلم نشان داده شود.
د) پس از نمايش فيلم، موضوع مورد بحث قرار گيرد.
معلم بايد پيش بيني کند که منظور از سؤال چيست؟ آيا فقط براي جلب توجه دانش آموزان است و نيازي به پاسخ ندارد؟ پاسخ دادن به سؤالها بر عهده ي چه کسي است؟ معلم يا دانش آموزان؟ آيا سؤال بر روي نکات اصلي درس تأکيد دارد؟ آيا سؤال ايجاد انگيزه مي کند؟ آيا سؤالها سبب مؤثر شدن تدريس و جلب توجه دانش آموزان خواهد شد؟ آيا سؤال به سنجش درک و فهم دانش آموزان کمک مي کند؟ آيا سؤال، توجه دانش آموزان را به مفاهيم، اصول خاص و مورد نظر جلب مي نمايد؟
 
سؤالها بايد زمينه ي بحث و گفتگو را در کلاس درس فراهم سازند و بين معلم و دانش آموزان ارتباط برقرار کنند. به بيان ديگر، سؤال بايد سبب شناخت بهتر و ايجاد قدرت تجزيه و تحليل، ترکيب، ارزيابي، نتيجه گيري و تعميم در دانش آموزان شود. مقدمه در ارائه محتوا بسيار مهم است. يک مقدمه خوب مي تواند توجه دانش آموزان را جلب کند و علاقه ي آنها را به ادامه درس برانگيزد. مقدمه خوب شامل مطالب زير است:
1- درس در چه موردي صحبت مي کند؟
2- کجا و در چه زماني دانش آموزان مي توانند از آنچه در اين درس مي آموزند، استفاده کنند؟
3- چگونه بايد مطالعه کنند و مفاهيم را بياموزند؟
4- بازنگري مختصري از آنچه در درسهاي قبلي مرتبط با موضوع آموخته اند.
تکرار مطالب پيش نياز معمولاً براي مؤثر کردن تدريس لازم است؛ اما لازم نيست هميشه از يک روش براي يادآوري رفتار ورودي استفاده کنيم. معلم بايد روي نکات کليدي رفتار ورودي تأکيد کند تا درس جديد راحت تر و قابل فهم تر شود. اين تکرار نبايد طولاني باشد.
د- مرحله ي خلاصه کردن و نتيجه گيري
براي تثبيت مطالب ارائه شده در ذهن دانش آموزان، لازم است درس ارائه شده به طور خلاصه جمع بندي و نتيجه گيري شود. تلخيص و جمع بندي، مفاهيم از دست داده شده در طول آموزش را براي دانش آموزان روشن مي کند بهتر است تلخيص و نتيجه گيري توسط خود دانش آموزان انجام شود و معلم اظهار نظر نهايي را ارائه نمايد.
ه- مرحله ي ارزشيابي
بعد از ارائه محتوا و جمع بندي و نتيجه گيري، لازم است معلم از چگونگي تحقق اهداف، آگاه شود. اگرچه اين عمل ممکن است در طول فعاليت هاي آموزشي به طور ضمني انجام شود؛ اما ضرورت دارد معلم پس از پايان ارائه محتوا، با مقايسه سطح مهارتي که انتظار دارد دانش آموزان به آن برسند و آنچه دانش آموزان عملاً به آن رسيده اند، ميزان يادگيري دانش آموزان و مؤثر بودن روش تدريس خود را ارزشيابي کند.
زمان ارزشيابي، بستگي به مدت زمان تدريس دارد؛ اما اين مرحله نبايد زياد وقت کلاس را بگيرد. به طور متعادل مي توان ده دقيقه براي اين کار در نظر گرفت. سؤالهاي مرحله ي ارزشيابي بايد بر اساس هدفهاي رفتاري درس طرح شوند.
و- مرحله ي تعيين فعاليت هاي تکميلي
معلم مي تواند براي تقويت مطالب آموخته شده در کلاس و ارتباط آن با زندگي واقعي دانش آموزان فعاليت هايي را در خارج از کلاس پيش بيني کند. اين تکاليف، بخشي از مطالعات مربوط به درس محسوب مي شوند. معلم بايد اين نوع فعاليتها را دقيقاًً پيش بيني کند و در اختيار دانش آموزان قرار دهد. معرفي منابع مطالعه يا فعاليت مانند: کتاب، مقالات جديد، فيلم و ... به دانش آموزان علاقمند فرصت مي دهد تا اطلاعات خود را با مطالعه و استفاده از اين امکانات افزايش دهند.
اگر معلم انتظار داشته باشد که وظايف و فعاليت هاي تکميلي خارج از کلاس، طبق اصول و قواعد خاصي انجام شود، بايد اصولي را که در ذهن دارد به طور واضح و دقيق به دانش آموزان اعلام کند. اگر اين اصول، به صورت شفاهي از طرف معلم اعلام شود، ممکن است دانش آموزان به آن توجه نکنند. بنابراين بهتر است اصول و معيارها به تفصيل به صورت کتبي و در صورت امکان همراه با مثال در اختيار دانش آموزان قرار داده شود. چنين کارکردي در وقت کلاس صرفه جويي کرده و به دانش آموزاني که غيبت دارند و يا در فاصله ي اعلام فعاليت هاي تکميلي تا زمان انجام آن بعضي از اصول را فراموش مي کنند، کمک مي کند.
در اکثر مواقع، معلم تکاليف خواندني، يا انجام فعاليت در خانه را زماني ارائه مي دهد که زنگ خورده است و دانش آموزان با عجله، مشغول ترک کلاس هستند. اگر دادن تکاليف در روند يادگيري دانش آموزان اهميت دارد، بايد بيش از اين به آن توجه شود، يکي از بهترين شيوه هاي تعيين فعاليت هاي تکميلي (تکاليف خارج از کلاس) به دانش آموزان ارائه راهنماي از قبل تنظيم شده است. اينکه راهنماي تعيين تکاليف به چه صورتي نوشته شود و چه امکاناتي در خارج از کلاس درس فراهم گردد، به موقعيت آموزشي و نوع درس بستگي دارد. در زير يک نمونه از راهنماي فعاليت هاي تکميلي دانش آموزان آورده شده است:
- مقدمه
- اهميت موضوع
- تکاليف و تاريخ ارائه آنها
- مطالعات و مطالبي که بايد خوانده شوند.
- مسائلي که بايد حل شوند.
- گزارشهايي که بايد نوشته شوند.
- آزمايشهايي که بايد انجام شوند.
- سؤالهايي که دانش آموزان بايد با مطالعه ي شخصي به آنها پاسخ گويند.
يکي از انواع تکاليفي که بسيار مفيد و ارزشمند است، کاربرد فعاليت هاي آموزشي در خارج از کلاس درس مي باشد. کاربرد مفاهيم آموخته شده زماني امکان پذير است که مطالب آموخته شده به طور ذهني و عملي در کلاس تمرين شود. اگر دانش آموزي مطالب عرضه شده در کلاس درس را بفهمد و آن را به طور ذهني تحليل کند و در موقعيت شبيه سازي شده به کار گيرد، مي توان انتظار داشت که بتواند آن را در خارج از کلاس و در موقعيت حقيقي نيز به کار گيرد. کاربرد مفاهيم، سبب مي شود که دانش آموزان بتوانند از مفاهيم آموخته شده در فرآيند استفاده کنند.
 
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: چهار شنبه 26 مهر 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

برگرفته از وبلاگ گروه فلسفه استان یزد

الف : بخش فلسفه

1- تفاوت اساسی فلسفه اولی و سایر دانش های بشری در چیست؟

الف)موضوع ب)روش ج)هدف د)مسائل

 

2- اگر کسی به دنبال آن باشد که یک مفهوم مثل سنگ را تعریف نماید تا با تعریف کردن آن چیستی و چگونگی آن را روشن کند، این بحث از مسائل کدام دانش است؟

 

3 -اصلی ترین مبنایی که تمام خصوصیات اشیاء و پدیده ها به آن باز می گردد چیست؟

 

4- در کدام گزینه کلمات ارتباط مناسب تری با هم دیگر دارند؟

 

5- کدامیک درست است؟

الف)پروتاگوراس و گرگیاس هر دو هر نوع حقیقتی را انکار می کردند.

ب) پروتاگوراس به حقیقت ذهنی معتقد بود ولی گرگیاس هر نوع حقیقتی را انکار می کرد.

ج) پروتاگوراس همه چیز را ثابت می پنداشت ولی گرگیاس همه چیز را نسبی می دانست.

د) پروتاگوراس و گرگیاس هر دو همه چیز را فردی و ثابت می پنداشتند

6- کدامیک نادرست است؟

الف) روش سوفسطائیان در تاریخ فلسفه بسیار مؤثر بوده است.

ب) از نظر گرگیاس اگر چیزی ازلی باشد آغاز ندارد.

ج) سوفسطائیان نوعی وحدانیت درحقیقت را می پذیرفتند..

د)سوفسطائیان نسل جوان را در تحصیل حقیقت سرگردان کردند.

7- اگر کسی بپرسد چرا طبیعت قابل شناخت است کدام مورد می تواند پاسخ درستی براین سوال باشد.

الف: زیرا شناخت از ویژگی های فطری انسانهاست

ب: زیرا امری مستقل از ذهن است و می توان شناخت

ج: چون مبادی و نقاط اتکای آن در خور بررسی و تبین عقلانی است .

د: چون طبیعت ،یک واقعیت است و این واقعیت قابل شناخت

8- علت اصلی ظهور سوفسطائیان چه بوده است؟

الف) اختلاف نظر دانشمندان در مورد دگرگونیهای جهان.

ب) بدست آوردن منفعت مادی و معنوی در دنیا و آخرت.

ج)کسب مقام علمی در میان مردم و شهرت یافتن.

د) عدم کارایی فلسفه و علم در آن روزگار.

9- کدامیک از تفکر سوفسطائیان است؟

الف)حقیقت نسبی و موقتی است و هیچ اصل مشترکی بنام حقیقت میان مردم نیست.

ب) حقیقت امری ثابت و پایدار است که جنبه ی خصوصی دارد.

ج) حقیقت امری واحد و عمومی است و هر کس هر چه بپندارد همان حقیقت است.

د) دنبال کردن شیوه جهان شناسی فلاسفه کار مفیدی است.

10- کدام گزینه پیرامون فلسفه ی علوم طبیعی درست می باشد؟

الف: می کوشد تا از ارتباط روح و جسم انسان پرده بردارد.

ب: می کوشد تا مبادی غیر قابل انکار دانش تجربی را به دست آورد.

ج: در پی آن است تا به یکسان عمل کردن طبیعت کمک کند.

د: در پی کسف ارزش های اخلاقی نظام اجتماعی و طبیعی است

ب : بخش منطق

11- با توجه به این که ارسطوئیان انسان را حیوان ناطق نامیده اند، پاسخ غلط را مشخص کنید.

الف) منظور از نطق در اینجا سخن گفتن است که بر خاسته از قدرت تفکر و اندیشه است

ب) مقصود ارسطوئیان نشان دادن برتری انسان ، بر سایر موجودات بوده است.

ج) منظور از نطق تفکر و تفعل است که در سخن گفتن تجّلی پیدا می کند

د) منظور از نطق در کتب منطقی ، همان تفکر است (اما این تفکر بوسیله الفاظ مسموع نشان داده می شود.)

12- کدام تعریف از تعاریف زیر مانع نیست ؟

الف) تعریف کلمه به اسم و فعل و حرف ج) تعریف انسان به حیوان راه رونده

ب) تعریف مستطیل به شکل منحنی الدور د) تعریف مثلث به شکل دارای سه زاویه

13- فرق یک تصور و تصدیق چیست؟

الف) در تصور حکمی صادر نمی شود اما در تصدیق قضاوت وجود دارد

ب) قضاوت و حکم مربوط به تصور است اما تصدیق فقط صدق و کذب یک مطلب روشن می شود

ج) قضاوت در حکم مربوط به تصدیق است اما می توان در مورد بعضی تصورها حکم صادر کرد

د) در تصور و تصدیق هر دو حکم و قضاوت وجود دارد اما در تصدیقات حکم برای واقعیت داشتن یک مفهوم است.

14- کدام مورد درباره نقش ارسطو در علم منطق صحیح است؟

الف) ارسطو اولین شخصی بود که علم منطق را بنیان نهاد

ب) ارسطو با دقت و تیزبینی علم منطق را تدوین کرد و انسان را با ابداع فن منطق از خطای در تفکر نجات داد

ج) ارسطو می دانست انسان بدون قواعد منطقی به تفکر درست دست پیدا نمی کند به همین خاطر علم منطق را بنیان نهاد.

د) ارسطو ابداع کننده علم منطق نیست بلکه این قواعد منطقی به صورت تکوینی در نهاد انسان نهاده است

15- تساوی معرِّف و معرَّف یعنی اینکه:

الف) عدم وجود تباین کلی و جزیی بین معرِّف و معرِّف

ب) وجود تباین کلی و جزیی بین معرِّف و معرَّف

ج) مرتبط بودن مفاهیم بکار رفته در تعریف (معرِّف) با معرَّف

د) روشن تر بودن معرِّف از معرَّف

16- با توجه به مفهوم کلی و جزیی کدام مورد صحیح است؟

الف) مفهوم جزیی فقط یک مصداق در عالم خارج دارد و مصداق آن می تواند فقط یک جز یا یک فرد در خارج داشته باشد

ب) ما می توانیم مفاهیم جزیی را برای مشخص نمودن تعریف بعضی مفاهیم استفاده نمائیم

ج) مفهوم جزیی قابلیت صدق بر افراد متعدد را ندارد مگر اینکه آن افراد در عالم خارج مصداقی نداشته باشد

د) مفهوم جزیی قابلیت صدق بر مصادیق مختلف را ندارد اما فرض افراد متعدّد برای آن محال نیست.

17- سه جمله زیر به ترتیب مشخص کننده کدام یک از کلیات پنج گانه است؟

· ویژگی ذاتی که مخصوص یک ذات است که آن ذات را از دیگر ذات ها منفک می کند

· ویژگی که مخصوص یک ذات است و از مفاهیم بیرونی یک ذات به شمار می رود

· جزء ذات است و شامل ذات های دیگر نیز می شود

· جمع بین جنس و فصل است و می تواند در عالم خارج مصداق داشته باشد

الف) فصل- نوع- جنس- نوع ب) عرضی خاص- فصل- نوع- جنس

ج) عرض خاص- فصل- نوع- جنس د) فصل- عرض خاص- جنس- نوع

18- تعاریف زیر برای انسان به ترتیب جزء کدام دسته از اقسام تعریف است؟

جوهر پزشک – جسم ابزار ساز – جسم نامی ناطق

الف) رسم ناقص- حدتام- حدناقص ب) رسم ناقص- رسم ناقص- حد ناقص

ج) حدناقص- رسم ناقص- رسم تام د) حدناقص- رسم ناقص- رسم تام


19- با توجه به مقایسه ویژگی های ذاتی و عرضی در یک ذات ، کدام مورد صحیح است؟

الف) مفاهیم عرضی از ذات و ماهیت جدا است به همین دلیل برای اثبات آن نیازمند علت نیستیم

ب) مفاهیم عرضی علتی غیر از علت ذات دارند و برای اثبات آنها برای ذات نیازمند علت هستیم

ج) جداسازی مفهوم عرضی از ذات امکان پذیر نیست اما اگر از ذات جدا شوند عین ذات حفظ می شود

د) تصور ذاتی بعد از تصور ذات است و تصور مفهوم عرضی قبل از تصور ذات است

20-کدام جمله غلط است؟

الف) در تعریف یک شیی از مفاهیم کلی و جزیی و درونی آن استفاده می کنیم

ب) مفهوم کلی قابلیت صدق بر افراد متعددرا دارد امادر مفهوم جزیی این قابلیت وجود ندارد

ج) نسبت بین لباس و سفید نسبت عموم و خصوص من وجه است

د) برای تحقق ویژگی های ذاتی فقط تحقق ذات کافی است

21- کدام مورد قضیه نیست؟

الف) او در سوم اسفند می آید ب) سوم اسفند که او می آید

ج) آمدن او در سوم اسفند حتمی نیست د) اگر او تماس بگیرد آمدن او حتمی است

22- کدامیک از گزینه های زیر می تواند مصداق تعریف منطقی باشد ؟

الف) شراره = پاره ی آتش ب) بیماری = عدم صحت

ج) قلب = موتور بدن د) سل = بیماری واگیردار

23- در تعریف زیر کدام شرط رعایت نشده است؟

لوزی: خطی است منحنی بسته که تمام نقاط آن از مرکز یک فاصله نیست

الف) این تعریف جامع تمام افراد لوزی نیست ب) این تعریف مساوی با معرَُّف نیست

ج) در این تعریف از مفاهیم درونی استفاده نشده است د) این تعریف مانع ورود اغیار نیست

24- در تصديق « ديوار موش دارد» نسبت حكميه كدام است؟

 

 

 

 

 

25-کدام مفهوم بیشترین مصادیق را شامل است؟

 

 

 

 

الف: انسان ب: حیوان ج: جسم د: جسم نامی

26- از اسناد دو کلی موصوف به تساوی ، تباین ، عموم و خصوص مطلق و عموم و خصوص من وجه به ترتیب چند قضیه حاصل می شود.

الف: 2-3-3-4 ب: 2-2-3-4 ج: 3-2-4-2 د: 3-3-4-2

27-کدام گزینه پیرامون « قضیه » نادرست است؟

الف: جملات خبری که قابلیت صدق و کذب را دارند ب: جملات تشکیل دهنده استدلال های منطقی

ج: الفاضی که معانی خاصی را رسانده و زیربنای تفکر است د: جملاتی که میتوان در خصوص درست یا غلط بودن آن حرف زد

28-محمول در قضیه « علی می رود» کدام است؟

الف: علی ب: می رود ج: ندارد د: رونده

29-کدام گزینه پیرامون تعریف نادرست است؟

الف: استفاده از تعریف به صورت طبیعی اتفاق می افتد ب: به کمک منطق می توان همه مفاهیم را تعریف کرد.

ج: تعریف های حدی بهتر و قویتر از تعریف های رسمی هستند د: حد تام به کمک مفاهیم درونی و ذاتی تعریف می شود.

30 –در کدام گزینه فصل وجود دارد؟

الف: رنگ برای جسم ب: شکل برای مثلث ج: نامی برای گیاه د: نویسندگی برای انسان


ادامه مطلب
نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: چهار شنبه 21 تير 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

مقاله زیر از استاد عزیز جناب آقای دکتر مهدی نجفی افرا (استاد فلسفه اسلامی تهران مرکزی) می باشد.

جوهر در فلسفهء اسپینوزا

یکی از درخشان‌ترین چهره‌های فلسفی قرن هفدهم‌ باروخ اسپینوزا(1)است.وی که در پی ارائه سیستم‌ هندسی از مسائل فلسفی است تلاش دارد تا از اسارت‌ تفکرات پیشینیان خود از جمله دکارت رهایی یافته و تناقض‌های موجود در اندیشه او را حل کند.برای‌ دکارت موجودات هستی،اشیایی ممتد یا اندیشنده‌ هستند و مافوق این دو جوهر،خدا قرار گرفته است و بدین‌سان سه اصل مسیحیت با روشی عقلانی و متافیزیکی وارد جرگه فلسفه شده بود.اسپینوزا بر آن‌ است تا با ارائه مفهومی دقیق از جوهر،آن را از تعدد رهایی دهد.به همین دلیل او در پی یافتن یک منبع‌ یگانه و جوهری تنها برای هستی است تا در پرتو آن‌ بتواند بین طبیعت و آنچه نخستین خاستگاه هستی‌ است یعنی خدا،وحدت ایجاد نماید و دوگانگی آنها را از میان بردارد.لذا اسپینوزا سرآغاز فلسفهء لایب نیتس‌ و دکارت را عامیانه معرفی می‌کند چرا که آنها از آفریده‌ها،فلسفه خود را آغاز کردند و حال آنکه‌ کاملترین سیستم فکری آن است که از والاترین هستی‌ آغاز کند و«من اندیشنده»که در فلسفه دکارت جوهر معرفی شده بود،از نظر اسپینوزا جوهر نبوده بلکه‌ حالتی از صفات جوهر ازلی یعنی خداست،چرا که‌ فقط خداست که می‌تواند جوهر نامیده شود.

تعریف و تبیین

اسپینوزا اساس فلسفهء خویش را بر جوهر استوار می‌سازد و ارزش و اهمیت فلسفهء او هم در همین نظریه‌ جوهرش نهفته است و این نظریه در کتاب مهم وی‌ «اتیک»یا«اخلاق»که در سال 1665 م تألیف آن به‌ پایان رسید،به طور مفصل تشریح شده است.او در این‌ کتاب،در تعریف جوهر چنین می‌گوید: «منظورم از جوهر چیزی است که در خودش هست و از طریق خودش تصور می‌شود.به عبارت دیگر یک‌ مفهوم است که می‌تواند مستقل از هر مفهوم دیگر تشکل یابد»(2).

همان گونه که از تعریف مشخص می‌شود،اولا جوهر حقیقتی به خود پاینده و در هستی،قائم به خویش‌ است.ثانیا از نظر مفهومی بسیط بوده و از اجزای‌ ذهنی هم برخوردار نیست.اما از دو واژه دیگر،که برای‌ دستیابی به مفهوم جوهر اشاره بدانها ضروری است، استفاده می‌کند.یکی صفت(3)است و در تعریف آن‌ می‌گوید: «منظورم از صفت چیزی است که عقل آن را به عنوان‌ مقوم ذات جوهر ادراک می‌کند».(4)

پس صفات مظاهر و تجلیات جوهر است که مقوم‌ ماهیت آن است و جوهر از بیشمار صفت برخوردار است.واژه دیگر حالت(5)است که اسپینوزا آن را چنین‌ تعریف می‌کند.

«منظورم از حالت،تأثیرات(6)جواهر است یا چیزی‌ است که وجود پیدا می‌کند و تصور می‌شود از طریق‌ دیگری غیر از خودش».(7)

بنابراین مفهوم حالت همان گونه که مشاهده‌ می‌شود در نقطه مقابل جوهر قرار دارد.یعنی حالت، وجودش وابسته به خود نبوده،بلکه وابسته به غیر است.همچنین در مرحله تصور بسیط نبوده،بلکه‌ تصور آن محتاج به تصور چیز دیگری است.ویل‌ دورانت در تشریح مفهوم حالت چنین آورده است: «یک حالت،هر حادثه یا امر جزیی و شکل و صورت‌ ویژه‌ای است که واقعیت به طور زود گذر آن را می‌پذیرد. شما،جسمتان،افکار،گروه و نوع و سیاره شما حالاتند».(8)

همین صور و حالات است که اسپینوزا را به واقعیت‌ ثابت و جاودان که در پشت سر و زیر اینها قرار گرفته، یعنی جوهر رهنمون می‌کند.ویل دورانت معتقد است‌ که برای فهمیدن معنی جوهر در فلسفه اسپینوزا باید به فلاسفه اسکولاستیک برگردیم که این واژه از آنان‌ گرفته شده است و نباید آن را به معنی ماده،تشکیل‌ دهنده اشیا تلقی کرد.وی در داستان فلسفه می‌گوید: «ما می‌یابیم که آنها این واژه را به عنوان ترجمه‌ای از " aisuo "یونانی به کار می‌بردند که صفت فاعلی‌ " ianie "به معنی بودن است و اشاره به باطن و ذات‌ وجود دارد.پس جوهر چیزی است که هست...چیزی‌ که نامتغیر و ابدی است و همه چیزهای دیگر باید حالت یا صورتی فانی باشند».(9)

از نظر اسپینوزا،طبیعت جوهر بر احوال تقدم دارد، در مرحله وجود به دلیل اینکه وجود وابسته به جوهر بوده و مؤخر از آن است و هم در مرحله تصور،چون باید مفاهیمی کنار هم گرد آیند تا بتوانند تصور احوال را ممکن سازند.

جوهر این فیلسوف محبوب هلندی،همان خداست و لذا صفات خدا همان صفات جوهر است.بنابراین در تعریف خدا می‌گوید: «منظور من از خدا،یک وجود نامتناهی مطلقی است‌ که جوهری است در بردارنده صفات نامتناهی به‌ گونه‌ای که او را به عنوان ذات سرمدی و نامتناهی‌ توصیف کند».(10)

بیان کردیم که جوهر اسپینوزا یگانه است و از تعدد برخوردار نیست.وی برای اثبات این یگانگی چند قضیه را به عنوان مقدمه مطرح و به اثبات آنها می‌پردازد و لذا جهت تکمیل شدن اطلاعاتمان درباره‌ جوهر وی و دستیابی به ویژگیهای مهمی از جوهر، پرداختن به آنها ضروری است.وی در قضیه دو کتاب‌ اخلاق می‌گوید: «دو جوهر که صفاتشان مختلف است هیچ وجه‌ اشتراکی ندارند».(11)چرا که جوهر در خود موجود است و به واسطه خود تصور می‌شود و مفهومی است که‌ مفاهیم دیگر را در بر ندارد پس چگونه می‌توانند دو جوهر در چیزی اشتراک داشته باشند؟!از همان‌ قضیه،چنین حاصل می‌شود که در صورت فرض‌ جواهر متعدد نمی‌توان بین آنها رابطه علی و معلولی‌ فرض کرد.

«چیزهایی که هیچ وجه مشترکی ندارند،نمی‌تواند یکی علت دیگری باشد».(12)

از آنجا که مفهوم یکی را نمی‌توان به واسطه دیگری‌ به دست آورد،بنابراین نمی‌توان یکی علت برای دیگری‌ باشد نه در خارج و نه در ذهن.همچنین در صورت‌ رابطه علی داشتن با یکدیگر،شناخت یکی وابسته به‌ دیگری خواهد بود و حال آنکه جوهر با خود تصور می‌شود،پس معلولیت با جوهریت ناسازگار است.از طرفی در قضیهء دیگری مطرح می‌کند که: «دو یا چند چیز متمایز از یکدیگر یا به وسیله اختلاف‌ صفات جواهر متمایز می‌شوند یا از طریق اختلاف‌ احوالشان»(13).از همین جا،تعدد جواهر را منکر شده‌ و به اثبات جوهر واحد می‌پردازد،چرا که او معتقد است‌ هر آنچه در عالم است جوهر است و حالاتش،در صورت فرض چندین جوهر،از آن جهت که جوهرند باید دارای طبیعت و یا صفت یکسانی باشند و از طرفی‌ چون متعددند باید از یکدیگر متمایز باشند و این تمایز یا به صفت خواهد بود یا به احوال؛در صورتی که‌ اختلاف در صفات باشد چون صفات مقوم ذاتند بنابراین طبیعت آنها یکسان نخواهد بود و لذا یا باید جوهریت آنها را منکر شویم و یا تعدد و چندگانگی آنها را.اگر اختلاف به احوالشان باشد،طبیعت جوهر بر احوال تقدم دارد،یعنی جوهر فی نفسه مجزای از احوال می‌تواند اعتبار شده و مورد توجه قرار گیرد که‌ در این صورت تمایز حقیقی بین آنها ممکن نیست و غرض تعدد بی اساس خواهد بود.

همان گونه که در تعریف جوهر به خوبی نشان داده‌ شد،هستی و وجود جوهر از طبیعت او ناشی می‌شود و در واقع جوهر هستندهء به خود باشنده است و از طرفی‌ اثبات شد که جوهر نمی‌تواند معلول باشد و عامل‌ خارجی وجود او را سبب گردد و لذا در قضیه هفت‌ کتاب خود در بیان این نکته و اثبات آن می‌گوید: «هستی به طبیعت جوهر متعلق است».(14)و در برهان آن می‌گوید،جوهر با هیچ عامل خارجی‌ نمی‌تواند به وجود آید،چون تصور آن منوط به تصور علتش شده و دیگر جوهر نخواهد بود.بنابراین خودش‌ علت خود می‌باشد.

یعنی ضرورتا،دانش مستلزم وجود است یا وجود به‌ طبیعت جوهر تعلق دارد و چیزی که ذاتی است نیازمند علت و برهان نخواهد بود و چون وجود به طبیعت جوهر تعلق دارد،لذا تعریف آن مستلزم وجودش بوده و در نتیجه به یک علت خارجی محتاج نخواهد بود.

از نظر اسپینوزا،داشتن ایده و تصور روشن از جوهر مستلزم وجود آن است و لذا از نظر او شک در وجود جوهر با داشتن ایده‌ای از آن همان قدر نامعقول و غیر قابل پذیرش است که کسی در دروغ یا راست بودن یک‌ ایدهء حقیقی شک داشته باشد: «بنابراین شخصی که می‌گوید ایدهء روشن و متمایزی‌ از حقیقت جوهر دارد اما مطمئن نیست که آیا همچنین آن وجود دارد یا نه،مانند این است که کسی‌ بگوید او یک ایده حقیقی دارد اما یقین ندارد که آیا آن‌ دروغ است یا نه».(15)

اسپینوزا جوهر را،به خود پاینده و یگانه و بدون علت‌ معرفی می‌کند و نیز آن را نامتناهی می‌داند چرا که‌ لازمه محدود بودن این است که چیزی مانند جوهر بتواند آن را احاطه کرده و محدود کند که در این صورت‌ آن دو جوهر یک صفت واحد خواهند داشت و چنان که‌ اشاره شد،دو جوهر با یک صفت نمی‌تواند باشد.پس‌ فرض محدود بودن جوهر،مستلزم پذیرش چند جوهر با صفت واحد است که بطلان آن ثابت شد،پس ضرورتا باید جوهر نامتناهی باشد.ویژگی دیگری که اسپینوزا بدان تأکید دارد و عامل ایجاد تمایز خاص جوهر او با جوهر دکارت است تقسیم ناپذیری جوهر است،وی‌ می‌گوید:«جوهر نامتناهی مطلق،تقسیم‌پذیر نیست».(16)

و در برهان آن می‌گوید: «اگر بتواند تقسیم شود،اجزایی که به آنها تقسیم‌ شده یا طبیعت مطلق نامتناهی جوهر را ابقا خواهند کرد یا نخواهند کرد،در صورت اولی ما جواهر متعدد با طبیعت یکسان خواهیم داشت که لغو است،در صورت دوم،جوهر مطلقا نامتناهی،از هستی یافتن باز

نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: سه شنبه 13 تير 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

 

این نوشته  برگرفته از سایت آفتاب نیوز است. که استاد بسیار عزیزم جناب آقای د کتر غلامرضا ذکیانی استاد دانشگاه، محقق فلسفه اسلامی و منطق و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار سرویس اندیشه آفتاب به پرسشهای وی در زمینه جایگاه فلسفه اسلامی پاسخ داده اند                                    

آیا فلسفه اسلامی اصولاً فلسفه است و اگر آری چه خصوصیتهایی دارد و چگونه تاسیس شده است؟

ما باید ببینیم که فلسفه تعریفش چیست آیا قید اسلامی با ذاتیات این تعریف و مقومات این تعریف منافات دارد و آن را از فلسفه بودن در می‌آورد. باید دید این چیزی که به فلسفه اسلامی معروف شده با آن چیزی که به آن می‌گویند فلسفه است چه وجوه اختلافی و اشتراکی دارد. بعد مقایسه بکنیم که آیا فلسفه اسلامی کلام است.

من معتقدم فردی مثل فارابی که موسس فلسفه اسلامی است در یک جو خاصی است، جو قرن چهارم هجری، جو خیلی عجیبی است یعنی اندیشمندان مسلمان درباره همه چیز می‌پرسند و هیچ قید و بندی برای کسی نیست. 

از جمله افرادی که در این معرکه پیدا شده است فردی است به نام ابن رواندی، ابن راوندی ابتدا یک معتزله‌ای است هنگامی که از اعتزال بر می‌گردد و شیعه می‌شود شروع می‌کند به نقد معتزله و بسیار غلیظ هم نقد می‌کند. 

چون هم آدم قوی است و هم با مبانی اعتزال آشنا است بعد از آن معتزله انکار می‌کنند که این از همان اولش هم آدم درست و حسابی بوده است و می‌گویند این آدم حرامزاده است و از همان اولش با توطئه آمده و جزء معتزله شده است از این طرف شیعیان هستند که به خود می‌بالند که همچنین آدم قوی آمده و شیعه شده غافل از اینکه این آدم از تشیع هم باز می‌گردد و همان بلایی را سر شیعه می‌آورد که سر معتزله آورد. یعنی شروع می‌کند به نقد غلیظ تشیع. 

شیعیان هم همان تهمتها را به او می‌زنند تا اینکه این آدم از اسلام نیز برمی‌گردد و از دین نیز باز می‌گردد و شروع می‌کند به نقد غلیظ دین یکی از نقدهای ابن رواندی مربوط می‌شود به وحی و می‌گوید مقوله‌ای به نام وحی ممتنع است، امکان ندارد چیزی از عالم مجردات و عالم ماده منتقل شود واصلاً همچنین چیزی را محال می‌داند خوب این حادثه و این رخداد نشان می‌دهد که قرن 4 و 5 که قرن شکوفایی است و چقدر از لحاظ فرهنگی دوران آزادی است و دوران بازی است که فردی حرفی را می‌گفت و دیگران با او به بحث می‌نشستند.

در آن زمان فردی است به نام فارابی، این جناب فارابی دوره‌ نهضت ترجمه را پشت سر گذاشته است با آثار یونانی آشنا است، با ارسطو آشنا است، با اثولوجیا منسوب به ارسطو که در واقع متعلق به افلوطین است آشنا است آدم بسیار تیزی است، مبانی موسیقی را خوب می‌شناسد. 

او آدم به شدت متدینی است و به دین پایبند است و وحی را هم قبول دارد او به فراخور اطلاعات خودش می‌خواهد به سوال ابن‌راوندی پاسخ دهد در پاسخگویی به این سوال که آیا وحی منطقاً ممکن است، تباین عقلانی دارد یا نه. می‌آید و تالیفی می‌کند از هر آنچه خوانده است این چیزهایی که خوانده را نام می‌برم یکی بحث قوه و فعل، بحث بالفعل شدن قوه‌ها و بحث تکامل و اینکه این تبدیل بالقوه‌ها به بالفعلها محتاج یک نیروی خارج از موجودات است به نام عقل فعال را از ارسطو خوانده است. از افلاطون،‌مباحثی مثل جمهوریت، سیاست و اینکه حاکمان بایستی حکیم شوند را خوانده است. 

از بطلمیوس نظام زمین مرکزی را که عالم و خورشید به دور زمین می‌چرخد و افلاکی که معروف است را خوانده است. از افلوطین نه به نام افلوطین به نام اثولوجیا ارسطو ماجرایاحد، صدور، «الواحد لا یصدرو الا واحد» و صدور نفس و صدور عقل را خوانده است. 

 


مجموع این چیزهایی که می‌گذارد کنار هم یک طرحی می‌ریزد که در نهایت جواب می‌دهد به شبه ابن‌راوندی. همین جواب می‌شود فلسفه اسلامی و این فرد می‌شود فیلسوف مسلمان. من خیلی فشرده می‌گویم که چه می گوید. 

او می‌گوید در این عالم ما احد داریم، خدا داریم و خدا همه صفات و کمالات را در حد سرشار دارد به نحوی که صادر می‌شود و صدور به احد دست می‌دهد به محض صدور مشابه‌ترین موجود به احد به وجود می‌آید و این مشابه‌ترین موجود عقل است تا اینجا بحث صدور است و یک عقل هم نمی‌تواند باشد به خاطر قائده الواحد منتها از اینجا چون با سیستم فرشتگان در دین آشنا است و می‌داند در دین خدایی است، فرشتگانی و جبرئیل و میکائیلی هستند، متوسل می‌شود به نظریه بطلمیوس یعنی وجود افلاک و نفوذ فلکی.

می‌گوید از احد صدور به وجود می‌آید، عقل اول صادر می‌شود عقل اول یک نگاه به خودش می‌کند خودش را تمام نقص می‌بیند یک نگاه به احد می‌کند تمام کمال است. از نگاهش به احد عقل دوم و از نگاهش به خود نفس فلکی صادر می‌شود و آن هم فلک اول و عین این اتفاق در عقل دوم می‌افتد عقل دوم یک نگاه به احد می‌کند ، عقل سوم از آن صادر می‌شود یک نگاه به خود و ضعف خود می‌کند نفس فلکی دوم صادر می‌شود به این ترتیب صدورها از بالا به پائین رخ می‌دهد تا می‌رسد به فلک قمر. فلک قمر، فلکی است که دیگر تحتش فلکی نیست که از او صادر ‌شود، لذا بر او عقل عاشق یا عقل فعال سوار است وعقل فعال وظیفه‌اش خلق و تدبیر عالم تحت‌القمر است.

نکته‌ای اینجا عرض بکنم که تا اینجا بحث صدور است از بالا به پائین، از اینجا به بعد دیگر صدوری نیست بلکه بحث تبدیل قوا از بالقوه به بالفعل است از پائین به بالا. این نکته‌ هنر فارابی است که بحث افلوطین که از بالا به پائین است به ارسطو که از پائین به بالا است با عقل فعال و تحت‌القمر به هم وصل می‌کند.

عالم تحت‌القمر عالم عناصر است چهار عنصر آب، خاک و هوا و آتش، با هم ترکیب می‌شوند. این ترکیب‌ها موجودات بالقوه هستند که بالفعل می‌شوند. همه‌ی بالفعل‌ها تحت نظر عقل فعال هستند از ترکیب عناصر جمادات ساخته می‌شود. 

از جمادات کامل‌تر آنهایی هستند که نفس دارند، گیاهان نفس نباتی دارند یعنی تغذیه و رشد می کنند بعد نفس حیوانی و بعد نفس ناطقه. نفس ناطقه همه خصوصیتهای نفس نباتی و نفس حیوانی را دارد. 

خودش هم نطق دارد و هم توانایی درک کلیات را دارد، خود نفس ناطقه به سه قسم تقسیم می‌کند عقل بالقوه، عقل بالفعل و عقل بالمستفاد. عقل بالقوه یعنی اینکه ما می‌توانیم معقولات را درک کنیم همین که شروع می‌کنیم به درک معقولات عقلمان بالفعل می‌شود و بعد به عقل بالمستفاد می‌رسیم عقلی که به مرحله‌ای رسیده که در تحت القمر می‌تواند به عقل فعال وصل شود هر کس به عقل فعال وصل شود می‌تواند استفاده از او ببرد لذا به آن می‌گویند عقل بالمستفاد، که هم فلاسفه در نهایت به آن می‌رسند و هم انبیاء، آن چیزی که دریافت می‌کنند فلاسفه کلیات را دریافت می‌کنند، انبیاء از عقل فعال جزئیات را دریافت می‌کنند فلاسفه فقط عقلشان وصل می‌شود اما انبیاء متخیله‌اشان هم وصل می‌شود. فلاسفه فقط کلیات را دریافت می‌کنند انبیاء جزئیات را هم دریافت می‌کنند لذا وقتی کتاب فیلسوف باز می‌کنید نوشته که جوهر، عرض هر علتی معلولی دارد،‌ کتاب نبی را باز می‌کنید نوشته "انا اعتیناک الکوثر" یعنی موارد جزئی و تخیلی را ذکر کرده است. 

بنابراین با این سیستم که در آن هم بطلمیوس است هم ارسطو است و هم افلوطین وجود دارند کاملاً‌ طبیعی است که موجودات بالقوه، بالفعل شوند زیرا هر چیزی که اشتداد دارد هم دارای ضعیف‌ترین حالت است و هم دارای قوی‌ترین حالت است.
بنابراین ضعیف‌ترین حالتش می‌شود انسان‌های بسیار ضعیف که اصلاً به فعلیت نرسیده اند و قوی ترین حالت انسان هایی که به بالفعل‌ترین حالت رسیده‌اند که فلاسفه هستند که فقط از لحاظ عقلی به عقل فعال متصل می‌شوند و بعد انبیاء هستند که متخیله‌اشان هم وصل می‌شود و وحی را دریافت می‌کند، در فیلسوف می‌شود درک کلیات در نبی می‌شود درک وحی و اخذ وحی. 

بنابراین آقای ابن رواندی! گرفتن وحی از عالم بالا اتفاقاً یکی از طبیعی‌ترین مراحل رشد این عالمی است که ما می‌شناسیم و هیچ منع عقلی ندارد، این می‌شود فلسفه. خوب طبعاً این کلیات فلسفه اسلامی است که انگیزه پیدایش آن شبهاتی بود که ابن‌راوندی مطرح می‌کرد و فارابی برای پاسخ به آن سوال آمد و چنین طرحی ریخت.

 

نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: سه شنبه 13 تير 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

منطقه سر سبز شیت . پس از بازدید از مدارس چورزق و حوزه تصحیح در راه بازگشت به زنجان .23/3/91

نویسنده: فاطمه صادقي ׀ تاریخ: دو شنبه 12 تير 1391برچسب:, ׀ موضوع: <-PostCategory-> ׀

صفحه قبل 1 2 3 4 صفحه بعد

CopyRight| 2009 , fatemehsadeghi.LoxBlog.Com , All Rights Reserved
Powered By LoxBlog.Com | Template By:
NazTarin.Com